Leon Marcus Uris (3 Augustus 1924 – 21 Junie 2003) was 'n Amerikaanse skrywer, bekend vir sy historiese fiksie en intensiewe navorsing wat sy romans voorafgegaan het.
Leon Uris | |
---|---|
Skets van Leon Uris, deur Chaim Topol. | |
Gebore | Leon Marcus Uris 3 Augustus 1924 |
Sterf | 21 Junie 2003 (op 78) Shelter Island, New York |
Nasionaliteit | Verenigde State |
Beroep | Romanskrywer |
Bekend vir | Exodus (1958) Mila 18 (1961) QB VII (1970) |
Eggenoot | Betty Beck (1945–1968, geskei, 3 kinders) Marjorie Edwards (1969–1970, haar dood) Jill Peabody (1970–1989, geskei, 2 kinders) |
Uris is gebore in Baltimore, Maryland, die seun van Joodse Amerikaanse ouers Wolf William en Anna (née Blumberg) Uris. Sy pa, 'n Pools-gebore immigrant, was 'n muurpapierinstaleerder, toe 'n stoorman. Sy ma was eerste generasie Russiese Amerikaner. William het ná die Eerste Wêreldoorlog ’n jaar in Palestina deurgebring voordat hy die Verenigde State binnegegaan het. Hy het sy van afgelei van Yerushalmi, wat "man van Jerusalem" beteken. (Sy broer Aron, Leon se oom, het die naam Yerushalmi aangeneem.) “Hy was basies ’n mislukking”, het Uris later van sy pa gesê. "Ek dink sy persoonlikheid is gevorm deur die harde realiteite om 'n Jood in Tsaristiese Rusland te wees. Ek dink mislukking het sy karakter gevorm, hom bitter gemaak."
Op sesjarige ouderdom het Uris glo 'n operette geskryf wat deur die dood van sy hond geïnspireer is. Hy het skole in Norfolk, Virginia en Baltimore bygewoon, maar het nooit op hoërskool gegradueer nie en drie keer Engels gedruip. Toe hy 17 was en in sy senior jaar van hoërskool, het die Japannese Pearl Harbor aangeval en hy het by die Amerikaanse Marinierskorps aangesluit. Hy het in die Suid-Stille Oseaan gedien met die 2de Bataljon, 6de Marinier Regiment, waar hy in Nieu-Seeland gestasioneer was, en het as 'n radioman aan die Slag van Guadalcanal en Tarawa deelgeneem vanaf 1942 tot 1944. Hy is na die VSA gestuur nadat hy gely het van dengue-koors, malaria en 'n herhaling van asma wat hom die verwoesting van sy bataljon by die Slag van Saipan laat mis het, wat in Battle Cry verskyn het. Terwyl hy van malaria in San Francisco aansterk, het hy vir Betty Beck, 'n Marine-sersant, ontmoet; hulle is in 1945 getroud.
Uit diens vrygestel het hy vir 'n koerant gewerk en in sy vrye tyd geskryf. Die tydskrif Esquire het in 1950 'n artikel gekoop, en hy het homself begin toewy aan skryfwerk. Deur sy ervarings in Guadalcanal en Tarawa te gebruik, het hy die topverkoper Battle Cry geskryf, 'n roman wat die taaiheid en moed van Amerikaanse mariniers in die Stille Oseaan uitbeeld. Hy het toe na Warner Brothers in Hollywood gegaan en gehelp om die gelyknamige fliek te skryf wat uiters gewild was onder die publiek, maar nie die kritici nie. Hy het voortgegaan om The Angry Hills te skryf, 'n roman wat in oorlogstyd Griekeland afspeel.
Sy bekendste werk is dalk Exodus, wat in 1958 gepubliseer is. Die meeste bronne dui aan dat Uris, gemotiveer deur 'n intense belangstelling in Israel, sy navorsing vir die roman gefinansier het deur die rolprentregte vooraf aan MGM te verkoop en deur koerantberigte te skryf oor die Sinai-veldtog, wat na bewering twee jaar se navorsing behels het, en duisende onderhoude.Dit was 'n wêreldwye topverkoper, vertaal in 'n dosyn tale, en is in 1960 in 'n speelfilm gemaak, met Paul Newman, geregisseer deur Otto Preminger, sowel as 'n kortstondige Broadway-musiekblyspel, Ari, in 1971, waarvoor Uris die boek en lirieke geskryf het.
Exodus illustreer die geskiedenis van Palestina vanaf die laat 19de eeu tot die stigting van die staat Israel in 1948. Exodus was ook buitengewoon invloedryk onder Russiese Refuseniks. Twee getikte Russiese vertalings is as samizdat gesirkuleer – onwettige, handgekopieerde werke wat in die geheim van hand tot hand oorgedra is – en die storie is mondelings in die gevangeniskampe oorvertel, met die mondelinge weergawe wat uiteindelik in 'n notaboek geskryf is wat van een generasie gevangenes na die volgende oorgedra is.
Uris se 1967-roman Topaz is vir die skerm verwerk en in 1969 deur Alfred Hitchcock geregisseer. Sy daaropvolgende werke het Mila 18, oor die Warskou-ghetto opstand, ingesluit; Armageddon: A Novel of Berlin, 'n kroniek wat eindig met die opheffing van die Berlynse Blokkade in 1949; Trinity, oor Ierse nasionalisme, en die opvolg, Redemption, wat die vroeë 20ste eeu en die Eerste Wêreldoorlog dek.
QB VII, oor die rol van 'n Poolse dokter in 'n Duitse konsentrasiekamp, is 'n dramatiese vierdelige hofsaalroman wat in 1970 gepubliseer is, wat die gebeure beklemtoon wat gelei het tot 'n lasterverhoor in die Verenigde Koninkryk. Dit is losweg gebaseer op 'n hofsaak vir laster (Dering v Uris) wat ontstaan het uit Uris se vroeëre topverkoper-roman Exodus, en was Uris se tweede agtereenvolgende #1 New York Times-topverkoper. The Haj het in die geskiedenis van die Midde-Ooste plaasgevind. Hy het ook die draaiboeke vir Battle Cry en Gunfight by die O.K. Coral geskryf.
Sy werk oor die onderwerp van Israel is gekritiseer omdat hy bevooroordeeld teen Arabiere is.
Uris was drie keer getroud. Sy eerste vrou was Betty Beck, met wie hy in 1945 getrou het. Hulle het drie kinders gehad voordat hulle in 1968 geskei is. Hy is toe in 1968 met Marjorie Edwards getroud, wat die volgende jaar selfmoord gepleeg het deur 'n rewolwerskoot.
Sy derde en laaste vrou was fotograaf Jill Peabody, dogter van Frances Gleason en Alfred Peabody van Boston. Hulle het twee kinders gehad. Hulle het in 1970 getrou, toe Jill 22 jaar oud was en hy 45. Hy en vrou Jill het saam gewerk aan sy boek Ireland: A Terrible Beauty, waarvoor sy illustrasies verskaf het, en aan Jerusalem: A Song of Songs. Hulle is in 1988 geskei, en kort daarna het Uris in New York gevestig.
Leon Uris is in 2003 op die ouderdom van 78 in sy Long Island-huis op Shelter-eiland dood aan nierversaking. Sy dokumente kan gevind word by die Harry Ransom-sentrum, Universiteit van Texas in Austin, waar die University of Texas Press 'n literêre biografie oor hom gepubliseer het. Die versameling sluit al Uris se romans in, met die uitsondering van The Haj en Mitla Pass, asook manuskripte vir die draaiboek, Gunfight at the O.K. Coral. Hy is oorleef deur sy vyf kinders en twee kleinkinders.
This article uses material from the Wikipedia Afrikaans article Leon Uris, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Inhoud is onderhewig aan CC BY-SA 4.0, tensy anders vermeld. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Afrikaans (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.