Kosie De Klerk

Jacobus Johannes de Klerk (oorlede op 17 Junie 2001) was tussen 1968 en sy emeritaat in 1998 predikant in drie gemeentes van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika. In sy huldeblyk in die GKSA se Almanak van 2003 het sy kollega ds. Jan Visser hom as "kort van postuur, maar met ’n groot hart, ’n buitengewone intellek en ’n diepe nederigheid", beskryf.

Kosie de Klerk was een van die drie kinders uit prof. dr. Barend Jacobus de Klerk (1904–1953) se eerste huwelik, in 1931 met Irene Bouman. Kosie se broer, Pieter Bouman (Bouie) de Klerk, gebore op 29 Januarie 1922, was tussen 1957 en sy aftrede in 1998 agtereenvolgens leraar van Aliwal-Noord, Noord-Durban/Empangeni, Koedoesrand en Stilfontein. Hy is oorlede op 9 April 2015.

Ná sy eerste vrou se oorlye is dr. De Klerk in 1944 getroud met Maria (Marietjie) van der Walt van Middelburg, Kaap, waar hy van 1939 tot daardie jaar predikant was. Uit dié huwelik is ook twee seuns en ’n dogter, Mathilda (getroude van Van der Schyff), gebore.

’n Seun, Kosie se halfbroer prof. dr. Barend Jacobus (Ben) de Klerk, was tussen 1970 en 1997 agtereenvolgens leraar van Gobabis, Cachet, Randburg-Oos en Potchefstroom-Noord. Intussen was hy van 1981 tot 1984 direkteur van die PU vir CHO se studenteburo en eindelik van 1998 tot sy aftrede in 2010 professor aan die Teologiese Skool Potchefstroom.

Visser beskryf ds. Klerk as “’n bedienaar van die Woord met ’n baie diep roepingsbesef. Daarvan getuig onder meer die feit dat hy, ná die afsterwe van sy vader (in April 1953), sy teologiese studie moes staak en gaan werk; die roeping het egter gebly, en op ’n rype leeftyd kon hy sy voorbereiding vir die bediening van Gods Woord voltooi.” Nadat hy in 1967 afgestudeer het, het hy in 1968 ds. P.C. (Blackie) Kruger se opvolger in GK Theunissen geword. Van 1970 af was hy predikant van De Aar, maar nes in sy eerste werkkring was dit ’n kort dienstyd, want in 1973 het hy GK Boksburg-Suid se tweede predikant sedert die gemeente se stigting in 1969 geword.

Van 1980 tot 1997, die jaar voor ds. De Klerk sy emeritaat aanvaar het, was hy en ds. Visser bure. Hy skryf: “Ek was bevoorreg om 17 jaar sy ‘buurman’ te wees tydens my bediening in Brakpan-Suid, al het ons gemeentes in twee verskillende klassisse geval. Dit het daartoe meegewerk dat ons redelik noue kontak met mekaar gehad het. “Wat vir my altyd kenmerkend sal bly as ek aan hom dink, is sy groot liefde vir die Gereformeerde leer en kerkregering. Hy het dit dan ook in sy bedieningswerk konsekwent verkondig en gehandhaaf, en dit persoonlik uitgeleef.

“Onder sy kollegas was hy altyd geliefd en gerespekteerd, ’n mens met ’n mooi humorsin, met wie dit baie maklik (en heerlik) was om oor die weg te kom.” Visser skryf van ’n besoek aan ds. De Klerk in die hoësorgeenheid van die Milpark-hospitaal in Johannesburg die dag voor sy dood: “Hy was helder by sy bewussyn, alhoewel hy opsigtelik uitgeput was ná die ingrypende operasie en die ernstige komplikasies daarna.

“Tog het ek nie gedink dat dit die laaste keer sou wees dat ek hom gesien het nie. Ek kon met hom kommunikeer deur Skriflesing, gebed en gesprek; daarvoor sal ek steeds dankbaar wees.” Visser skryf dit was ’n voorreg om ds. De Klerk te ken en hy sal sy “nagedagtenis altyd met liefde en respek in herinnering hou”. Hy is oorleef deur sy eggenote, Annatjie.

• (af) Visser, ds. Jan in Schalekamp, ds. M.E. et al. 2002. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2003. Potchefstroom: Administratiewe Buro.