Henan

Moenie verwar word met Hunan nie.

In 2019 het die provinsie 'n bevolking van sowat 95 miljoen gehad. Die hoofstad en grootste stad is Zhengzhou. Han-Chinese vorm met 98,8% die grootste etniese groep, gevolg deur Hui-Chinese met 1%.

Henan 河南省 (Chinees)
Provinsie
Die stad Kaifeng in Henan
Ligging van Henan in die Volksrepubliek China
Koördinate: 33°54′0″N 113°30′0″O / 33.90000°N 113.50000°O / 33.90000; 113.50000 113°30′0″O / 33.90000°N 113.50000°O / 33.90000; 113.50000
Land	Volksrepubliek China
Hoofstad	Zhengzhou
Grootste stad	Zhengzhou
Regering
• Tipe	Regering van Henan
• Sekretaris	Wang Guosheng
• Goewerneur	Yin Hong
Oppervlak
• Totaal	167 000 km2 (64 000 vk. myl)
Bevolking
• Totaal	95 590 000
• Digtheid	570/km2 (1 500/vk. myl)
• Rang	3de
Tydsone	UTC+08:00 (SST)
Etniese groepe	Han (98,8%), Hui (1%)
Webwerf	www.henan.gov.cn

Die een-karakter afkorting is "豫" (Yu), genoem na Yuzhou (豫州; Yùzhōu), 'n Han-dinastiestaat (zhou) wat dele van Henan ingesluit het. Hoewel die naam van die provinsie (河南) "suid van die rivier" beteken, lê ongeveer 'n kwart van die provinsie noord van die Geelrivier, ook bekend as die "Huang He".

Henan word dikwels na verwys as Zhongyuan of Zhongzhou (中州) wat letterlik beteken "sentrale vlakteland" of "middeland", hoewel die naam ook gebruik word om na die hele Chinese plato te verwys. Henan is die geboorteplek van Chinese beskawing met meer as 3 000 jaar se opgetekende geskiedenis, en bly die kulturele, ekonomiese en politieke sentrum van China tot ongeveer 1 000 jaar gelede. Talle erfenisse is agtergelaat insluitend die ruïnes van die Shang-dinastie se hoofstad Yin, en die Shaolin-tempel. Vier van die agt Groot Antieke hoofstede van China, Luoyang, Anyang, Kaifeng en Zheng is in Henan geleë. Die beoefening van tai chi het ook hier in Chen Jia Gou dorp (Chen-styl) begin, net soos die latere Yang- en Wu-style.

Alhoewel die naam van die provinsie (河南) "suid van die [Geel]rivier" beteken, lê ongeveer 'n kwart van die provinsie noord van die Geelrivier, ook bekend as die Huang He. Met 'n oppervlakte van 167 000 km2, beslaan Henan 'n groot deel van die vrugbare en digbevolkte Noord-China-vlakte. Sy buurprovinsies is Shaanxi, Shanxi, Hebei, Shandong, Anhui en Hubei.

Henan is China se derde-bevolkte provinsie met 'n bevolking van meer as 99 miljoen vanaf 2020. Henan is ook die wêreld se sewende-bevolkte subnasionale entiteit, en as dit 'n land op sigself was, sou Henan die 14de-bevolkte land wees in die wêreld, voor Egipte en Viëtnam.

Henan is die 5de grootste provinsiale ekonomie van China, die tweede grootste in Suid-Sentraal-China naas Guangdong, en die grootste onder binnelandse provinsies, met 'n nominale BBP van 5.88 biljoen RMB (VS$926 miljard) vanaf 2021, voor die BBP van Turkye van 815 miljard. As dit 'n land was, sou dit die 18de grootste ekonomie sowel as die 14de mees bevolkte vanaf 2021 wees. Die BBP per capita is egter laag in vergelyking met ander oostelike en sentrale provinsies. Die ekonomie groei steeds op grond van aluminium- en steenkoolpryse, sowel as landbou, swaar nywerhede, toerisme en kleinhandel. Hoëtegnologiebedrywe en die dienstesektor is rondom Zhengzhou en Luoyang gekonsentreer.

Henan huisves meer as 150 hoëronderwysinstellings, wat eerste in die Sentraal-China-streek is. Vanaf 2023 het drie groot stede in die provinsie in die top 200 stede in die wêreld gerangskik (Zhengzhou 76ste, Kaifeng 154ste en Xinxiang 195ste) volgens wetenskaplike navorsingsuitset, soos opgespoor deur die Natuurindeks.

Henan word wyd beskou as een van die wieg van die Chinese beskawing saam met die Shanxi- en Shaanxi-provinsies, en is bekend vir sy historiese voorspoed en periodieke afswaaie. Die ekonomiese welvaart was die gevolg van sy uitgestrekte vrugbare vlaktes en sy ligging in die hart van die land. Sy strategiese ligging beteken egter ook dat dit onder byna al die groot oorloë in China gely het. Daarbenewens het die talle vloede van die Geelrivier van tyd tot tyd aansienlike skade aangerig. Veral Kaifeng is al sewe keer deur China se Geelrivier se slik begrawe weens oorstromings.

• Wiki Afrikaans  Wiki Commons het meer media in die kategorie Henan.
• (zh) Amptelike webwerf van die Henan Provinsiale Regering
• (en) "Henan". Encyclopædia Britannica. Besoek op 24 Maart 2021.