Hector Pieterson

Hy is op 12-jarige ouderdom deur 'n dwaalkoeël getref en sterf nadat die polisie op betogende skoliere gevuur het. Hector het self blykbaar nie aan die betogings deelgeneem nie. Vir jare was 16 Junie (tans Jeugdag, 'n openbare vakansiedag in SA) een van die mees simboliese dae van die stryd teen apartheid.

Daar bestaan 'n algemene opvatting dat Hector die eerste kind was wat op daardie dag geskiet is, maar eintlik was dit Hastings Ndlovu, maar sý dood is deur geen fotograaf op film vasgelê nie en hy het nooit baie bekend geword nie. Toe Hector geskiet is en neergeval het op die hoek van Moema- en Vilakazistrate, is hy opgetel deur Mbuyisa Makhubo (toe 18 jaar oud), 'n medeskolier, wat saam met Hector se suster Antoinette (toe 17) in die rigting van Mzima se motor gehardloop het, waarmee hy na 'n nabygeleë kliniek gehaas is waar hy dood verklaar is. Beide Mbuyisa en Mzima is na die tyd deur die polisie geteister en moes hulle telkens ontduik. Mbuyisa se moeder het aan die Waarheids- en Versoeningskommissie vertel dat sy in 1978 'n brief van Mbuyisa uit Nigerië ontvang het maar sedertdien niks van hom gehoor het nie. Beide Hector Pieterson en Hastings Ndlovu lê begrawe in die Avalon-begraafplaas in Soweto.

Sedert Junie 1976 is Hector se van as Petersen in die pers gespel, maar die familie het aangedring daarop dat die korrekte spelling Pieterson is. Die Pietersonfamilie het oorspronklik Pitso geheet, maar het 'n Afrikaanse van aangeneem in 'n poging om as Kleurlinge geklassifiseer te word.

Op 9 Augustus 2002 stel die Amerikaanse prokureur Ed Fagan 'n $50-miljard regsgeding namens die slagoffers in teen groot maatskappye wat die regering ondersteun het. Onder die eisers was Dorothy Molefi, Hector se ma. Die Suid-Afrikaanse regering, sowel as Nelson Mandela, Thabo Mbeki en Desmond Tutu het hulle hiervan gedistansieer. Fagan is bekend vir 'n string vals regsake wat hy oor menseregte-kwessies aanhangig gemaak het om maatskappye tot skikkings te dwing. Die saak is in 2004 uit die hof gegooi.

Die Hector Pieterson-museum het op 16 Junie 2002 die eerste museum geword om in Soweto te open. Dit huisves onder andere inligting oor wat tydens die Soweto-opstand gebeur het. Die museum is in Kumalostraat, Orlando-Wes in Soweto.

• Wiki Afrikaans  Wiki Commons het meer media in die kategorie Hector Pieterson.