Handratkas

Dit maak gebruik van 'n wrywingkoppelaar wat deur die bestuurder van die voertuig bedryf word. Dit word gekoppel en ontkoppel deur 'n voetpedaal (by 'n motor) of handhefboom (by 'n motorfiets), vir die regulering van die wringkrag wat die enjin na die dryfwiele oordra; en 'n ratkieser met die hand (motor) of met die voet (motorfiets).

'n Konvensionele, 4 of 5-gang-handratkas is dikwels die standaard-toerusting op 'n basismodelmotor; ander opsies sluit 'n outomatiese ratkas (dikwels 'n manumatic), 'n semi-outomatiese ratkas, of 'n palwisselratstelsel (CVT) in. Die aantal ratte word dikwels uitgedruk vir 'n outomatiese ratkas, bv. 3-gang outomaties, maar sonder 'n kwalifiseerder impliseer dit gewoonlik 'n handratkas.

Omdat 'n handratkas die werking van 'n ekstra pedaal vereis, en die motor te alle tye in die regte rat gehou moet word, vereis dit goeie konsentrasie, veral in swaar verkeersituasies. Die outomatiese ratkas, aan die ander kant, vereis net dat die bestuurder moet versnel of rem wanneer dit nodig is, met die motor wat self die toepaslike rat kies.

'n Handratkas plaas ook 'n groter werklas op die bestuurder in swaar verkeersituasies, omrede die bestuurder die koppelaarpedaal dikwels moet intrap om die ratte te wissel. Die koppelaarpedaal kan aansienlike inspanning verg, veral op groot vragmotors, a.g.v. die lang pedaalafstand in vergelyking met die rem of die versneller. Soms vereis dit die verskuiwing van die hele been, nie net die voet naby die enkel nie. Dus kan 'n handrat gou moegheid veroorsaak, en is moeilik vir swak of beseerde mense om te bedryf.

Sketse van 'n paar skakelpatrone

• Wiki Afrikaans  Wiki Commons het meer media in die kategorie Handratkas.

• Outomatiese ratkas
• Palwisselratstelsel
• Dubbelkoppelaarratkas