Gereformeerde Kerk Vryheid

Vryheid is in 1897 as die eerste Gereformeerde kerk in die huidige provinsie KwaZulu-Natal gestig, maar kerklik het dit, soos Paulpietersburg (1899–1951), onder Transvaal geval omdat dié gebied eers deel was van die Nieuwe Republiek.

Volgens een weergawe van die geskiedenis van die gemeente was die eerste kerkgebou net in aanbou toe die Tweede Vryheidsoorlog uitbreek. Die gebou was reeds dakhoogte, maar die Britse soldate het dit afgebreek en die boumateriaal gebruik om ’n fort mee op te rig. Volgens 'n onderskrif by 'n foto van die ou kerk, is dit voltooi, maar was dit tydens die oorlog bouvallig, wat kan verklaar waarom dit afgebreek is. Ná die Driejarige oorlog het die gemeente vir eredienste byeengekom in die kerkgebou van die Sewendedagadventiste. Die gemeente Vryheid het dié gebou later gekoop. Die ou preekstoel van die Gereformeerde kerk Johannesburg in Fordsburg en verkry en ’n Statebybel geskenk, maar in 1920 besluit die kerkraad om die gebou te verkoop omdat nie meer aan die gemeente se behoeftes voldoen het nie.

In 1929 het hulle ’n saal van 30 by 60 voet gebou met twee konsistoriekamers daarby. In 1958, in ’n tyd toe die belydende lidmate 191 en die dooplidmate 133 getel het, is ’n vleuel aangebou, maar mettertyd het hierdie gebou ook ondoelmatig geword. In 1974 het bouwerk aan die derde kerk begin. Dié ruim gebou is so ontwerp dat dit aansluit by die ou kerkie, wat van toe af as saal dien.

Tydens die samesmelting van die Klassisse KwaZulu-Natal-Suid en -Noord het die gemeente op 12 Maart 2024 deel geword van die nuwe klassis.

1. Rumpff, Derk, 1910–1913 (Standerton-kombinasie)
2. Coetzee, Jan Viljoen, 1916–1918 (leraar van Piet Retief)
3. Van der Walt, Johannes Christiaan, 1919–1924 (leraar van Piet Retief)
4. Van den Berg, Jacobus Petrus, 1930–1936 (Durban-kombinasie), 1936–1946 (Pietermaritzburg)
5. Malan, Daniël Francois, 1947–1949 (as leraar van Pietermaritzburg), 1949–1950 (eerste eie leraar), 1953–1955
6. Norval, dr. Ernst Jacobus Gustavus, 1951–1953
7. Kruger, Philippus Cornelius, 1957–1961
8. Lessing, Francois Jacobus Du Toit, 1962–1966 (gebore 21 Februarie 1936)
9. Britz, Johannes Christoffel, 1969–1971
10. Van der Walt, Hendrik Jacob, 1973–1976
11. Venter, Jurie Johannes, 1976–1979 (verlaat die bediening)
12. Kruger, Christiaan, 1980–1983
13. De Beer, Pieter Gert Wessel, 1983–1989
14. De Klerk, dr. Theunis Christiaan, 1990–1998
15. De Wet, dr. Friedrich Wilhelm (Fritz), 1998–2004
16. Dreyer, Thomas Frederick, 2005–2007
17. De Jager, Andries Petrus, 2007–2011
18. Van den Heever, Werner, 2012 – 2016 (aanvaar 'n beroep na die Gobabis)
19. Werner Brotherton, 2016 – 2024 (aanvaar 'n beroep na die Heidelberg)

•  
  Ds. Derk Rumpff was, as leraar van die Standerton-kombinasie van 1910 tot 1913, ook verantwoordelik vir Vryheid.
•  
  Ds. Jan Viljoen Coetzee, leraar van Piet Retief van 1916 tot 1918, het in dié tyd ook Vryheid bedien.
•  
  Ds. Johannes Christiaan van der Walt, Piet Retief se leraar van 1919 tot 1924, het ook Vryheid bedien.
•  
  Dr. E.J.G. Norval, predikant van 1951 tot 1953.
•  
  Ds. Daniël Francois Malan, leraar van 1953 tot 1955.
•  
  Ds. P.C. (Blackie) Kruger, leraar van 1957 tot 1961.
•  
  Ds. Francois en mev. Annatjie Lessing. Hy was predikant hier van 1962 tot 1966.

• (af) Harris, C.T., Noëth, J.G., Sarkady, N.G., Schutte, F.M. en Van Tonder, J.M. 2010. Van seringboom tot kerkgebou: die argitektoniese erfenis van die Gereformeerde Kerke. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Olivier, ds. P.L. (samesteller), 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.
• (af) Schalekamp, ds. M.E. (voorsitter: redaksiekommissie). 2001. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2002. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Van der Walt, dr. S.J. (voorsitter: deputate almanak). 1997. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 1998. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Venter, ds. A.A. (hoofred.) 1957. Almanak van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika vir die jaar 1958. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Venter, ds. A.A. (hoofred.) 1958. Almanak van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika vir die jaar 1959. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Vogel, Willem (red.). 2014. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2015. Potchefstroom: Administratiewe Buro.

• NG gemeente Vryheid

• (en) Die kerkgebou en saal, soos te sien op Google Maps. URL besoek op 18 Maart 2016.