Gereformeerde Kerk Rustenburg-Noordoos

Die gemeente het in Januarie 1994 ontstaan nadat die Gereformeerde kerk Rustenburg-Oos begin swaarkry het weens demografiese veranderings binne sy gemeentegrense (met ander woorde, die lidmate het weggetrek en elders gaan woon). Die Gereformeerde kerk Rustenburg-Noord het terselfdertyd ontbind en so het die nuwe, saamgestelde gemeente in Januarie 1994 tot stand gekom. Dié gemeente het in 1997 300 belydende en 125 dooplidmate gehad en in 2015 onderskeidelik 180 en 24, vergeleke met 232 en 48 vyf jaar vantevore.

Dié gemeente is gestig op 30 Oktober 1949, 90 jaar ná die Gereformeerde kerk Rustenburg, die eerste in die hele kerkverband. Die standplaas waar ds. Dirk Postma die Gereformeerde Kerk gestig het, het ná afstigting binne Rustenburg-Noord se gemeentegrense geval. Aan die begin het moeder en dogter dieselfde kerkgebou gebruik omdat die Noord-gemeente geldelik nog swak was en dus nie dadelik aan kerkbou kon dink nie. Ook ’n pastorie moes eers wag sodat die eerste predikantspaar op die dorp moes loseer.

Die dorpsraad het ’n stuk grond geskenk waarop ’n kerk gebou kon word. Die argitek J.M. van der Westhuizen het die plan geteken en die kerkraad het as eienaarbouer opgetree met diaken T.J. Coetzee as voorman. Die hoeksteen is op 30 Augustus 1952 onthul toe prof. S. du Toit die feesrede gelewer het. Om die een of ander rede is die toring nie volgens plan voltooi nie, maar ’n ander spits aangebring wat dit stomp laat lyk. Hierdie gebou is op 21 Maart 1953 in gebruik geneem en die saal in 1971 nadat ds. G.L. Kruger die hoeksteen vroeër gelê het.

Die Gereformeerde kerk Rustenburg-Noord het van die sestigerjare af gedurig gegroei, hoofsaaklik vanweë die bedrywighede van die platinummyne. In 1974 was daar 704 belydende en 482 dooplidmate. Al het dié lidmate baie gewissel, soos dikwels die geval is in ’n myngemeenskap, het die Noord-gemeente dit goed gedink om die Gereformeerde kerk Rustenburg-Oos in November 1975 af te stig.

Die afstigtingsooreenkoms het bepaal dat die Noord-gemeente die helfte van sy eiendom se waarde aan die Oos-gemeente sou uitbetaal. Vanaf Maart 1976 het lidmate vir eredienste in die Laerskool Danie Brink byeengekom. ’n Pastorie was die eerste behoefte en is in 1977 voltooi nadat die gemeente as eienaarbouer opgetree het.

Die onbestendigheid van die mynbou het kerkbou lank gestrem. Ds. W. Venter het omstreeks 1980 ’n groot aandeel gehad in die bou van ’n moderne kerk op die hoek van Davis- en Wolmaransstraat. Rustenburg-Oos is egter ’n bestaan van net 18 jaar gegun, want weens veral die veranderende demografiese samestelling van die woonbuurte binne sy grense, kon die gemeente nie meer selfstandig voortbestaan nie. Die nuwe kerkgebou is toe in 1993 aan die Ou Apostels verkoop en in Januarie 1994 het Rustenburg-Oos met Rustenburg-Noord saamgesmelt as die Gereformeerde kerk Rustenburg-Noordoos. Die saamgestelde gemeente het die kerkgebou van die ou Rustenburg-Noord op die hoek van Klopper- en Lukasstraat gebruik.

Lidmate het op Sondag 29 April 2018 afskeid geneem van die kerkgebou op die hoek van Lukas- en Klopperstraat. Dit was nadat die omgewing waar die kerkgebou geleë is, met die jare onveilig geword het, veral ná donker, wat dit moeilik gemaak het om byvoorbeeld ná ure vergaderings te hou. Ds. Frikkie van Rensburg, die predikant sedert 2012, het in dié tyd gesê: “Almal in die gemeente was dit eens dat dit die regte besluit is, ná baie gemeentevergaderings. Die demografie van die onmiddellike omgewing is besig om spoedig en drasties te verander (busdienste wat tot stand kom, voortdurende geweld tussen Nigeriërs en plaaslike inwoners, onveiligheid, prostitusie).”

Die gemeente het die kans benut om uit die ongunstige omgewing van die ou kerkgebou te verhuis en elders ’n perseel gekoop, waarop ’n nuwe kerkgebou oprig sal word. Dis geleë in 'n gevestigde, rustige woongebied, Safarituine Uitbreiding 8, waarvan die aard in die nabye toekoms nie nadelig behoort te verander nie. In teenstelling hiermee is ’n ontwikkeling in die omgewing van die ou kerkgebou beplan wat nie gunstig was vir ’n Afrikaanse kerk nie. Die ou kerk is verkoop aan 'n ander kerkverband wat, volgens ds. Van Rensburg, “baie beter gawes het om die demografiese gedeelte van die dorp (insluitend die taxistaanplek) te bedien met die Woord.”

Die Hervormde Kerk het omstreeks 2010 ook hul kerkgebou in die middestad verkoop en langs die R24 gaan bou, waar die gemeente mooi groei ervaar. In 2018 was nog vier kerke om die Gereformeerde kerk in die mark.

Weens die veranderende demografie van die omgewing het geen enkele lidmaat in die Rustenburg-Noord oorgebly nie en het teen 2018 net 23% van die lidmate in die ou Rustenburg-Oos gewoon. Die oorblywende 77% het toe gewoon in die ander twee gemeentes op die dorp se tradisionele "gemeentegrense", wat lankal nie meer geld nie, maar die moeite doen om na Rustenburg-Noordoos te kom vanweë die besonderse identiteit wat dié gemeente saambind. “Ons is oortuig dat die besondere identiteit wat ons gemeente in Jesus Christus dra, nie verlore moet gaan nie,” het ds. Van Rensburg gesê; “daarom het ons teen samesmelting besluit.”

Die gemeente het ’n reëling met die Sewendedagadventiste getref om hul kerkgebou by Moquasilaan 16, Proteapark, te gebruik en vir dié doel ’n huurkontrak met hulle opgestel. Dié kerkverband, wat die Gereformeerdes baie goedgesind is, gebruik nie hul kerkgebou op ’n Sondag nie. Die ander twee Gereformeerde gemeentes in Rustenburg, Rustenburg en Rustenburg-Wes, was albei bereid om hul kerk tot Rustenburg-Noordoos se beskikking te stel, maar dit sou beteken het dat laasgenoemde se erediens eers omstreeks 12:00 op ’n Sondag sou kon begin het.

Die kerkraad het begin Mei 2018 met die argitek begin beraadslaag oor die voorlopige bouplanne vir die nuwe kerk in Waterval-Oos, langs die N4-snelweg. Die nuwe perseel, erf 1571 in Safarituine Uitbreiding 8,, sou toe na verwagting binnekort hersoneer word vir kerklike gebruik.

1. Haasbroek, Stephanus Martinus, 1994 – 1995 (oorgekom vanaf Rustenburg-Noord)
2. Badenhorst, Lourens Jurie, 1994 – 2001 (oorgekom vanaf Rustenburg-Oos; aanvaar sy emeritaat)
3. Vrey, Coenraad Christoffel Andries, 2006 – 2011
4. Van Rensburg, Frederik Jakobus, 2012 – hede

• (af) Harris, C.T., Noëth, J.G., Sarkady, N.G., Schutte, F.M. en Van Tonder, J.M. 2010. Van seringboom tot kerkgebou: die argitektoniese erfenis van die Gereformeerde Kerke. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Schalekamp, ds. M.E. (voorsitter: redaksiekommissie). 2001. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2002. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Van der Walt, dr. S.J. (voorsitter: deputate almanak). 1997. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 1998. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Venter, ds. A.A. (hoofred.) 1960. Almanak van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika vir die jaar 1961. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Vogel, Willem (red.). 2014. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2015. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Vogel, Willem (red.). 2015. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2016. Potchefstroom: Administratiewe Buro.

• Gereformeerde kerk Rustenburg-Wes