Frans-Duitse Oorlog
Die Frans-Duitse of Frans-Pruisiese Oorlog (Duits: Deutsch-Französischer Krieg, Frans: Guerre franco-allemande, 19 Julie 1870 - 10 Mei 1871) was 'n oorlog tussen Frankryk en die Duitse state onder leiding van Pruise.
| Frans-Duitse Oorlog | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deel van die Unifikasie van Duitsland | |||||||||
 Regsom van bo: Pruisiese infanterie in die Slag van Spicheren; Jeanniot se La ligne de feu (1886), wat die Slag van Mars-la-Tour uitbeeld; Werner se uitbeelding van die Kapitulasie Sedan; Neuville se "Last bullets", wat die Slag van Bazeilles uitbeeld. | |||||||||
| |||||||||
| Strydende partye | |||||||||
 Tweede Franse Keiserryk (tot 4 September 1870)
| .svg){kind=small} Noord-Duitse Bond
| ||||||||
| Aanvoerders | |||||||||
 Napoleon III François Achille Bazaine Louis Jules Trochu Patrice de Mac-Mahon Léon Gambetta Giuseppe Garibaldi | .svg){kind=small} Wilhelm I Otto von Bismarck Helmuth von Moltke Karl Friedrich von Steinmetz Prins Friedrich Karl Kroonprins Friedrich Albrecht von Roon | ||||||||
| Sterkte | |||||||||
| 492 585 aktiewe 417 366 Garde Mobile Totaal: 909 951 | 300 000 reguleer 900 000 reserwe en Landwehr Totaal: 1 200 000 | ||||||||
| Ongevalle en verliese | |||||||||
| 138 871 gesneuweldes 143 000 gewond 474 414 gevangene 756 285 totale verliese | 28 208 gesneuweldes 88 488 gewond 116 696 totale verliese | ||||||||
Tot en met 1870 was Frankryk die sterkste nasie op die Europese vasteland. Die Franse regering was bekommerd oor die snel groeiende Pruisies-Duitse mag en die Minister-President van Pruise, Otto von Bismarck, wou dat Pruise Frankryk se plek bo-aan die magsleer oorneem.
Die oorlog het deel gevorm van Bismarck se Realpolitik: hy het die ideaal van 'n verenigde Duitse Ryk gekoester wat die uitskakeling van Frankryk en Oostenryk ingesluit het. Die Pruisies-Oostenrykse Oorlog was in 1866 reeds in die Pruise se voordeel voltrek en daar was verwag dat dieselfde sukses ook teenoor Frankryk behaal sou word.
Die direkte aanleiding na die oorlog was die Franse verset teen die aanstaande koning van Spanje: die Duitse prins, Leopold van Hohenzollern. Indien die prins die troon van Spanje sou bestyg, sou Frankryk in die Suide en in die Noordooste deur Van Hohenzollerns begrens word. Frankryk het geëis dat die Pruisiese koning, Wilhelm I, sy steun vir die Pruisiese Prins terugtrek, sodat Spanje nie in Franse hande sou val nie. Wilhelm I het oorspronklik ingestem, maar na Napoleon III 'n afgevaardige, Graaf Benedetti, na hom toe gestuur het om te eis dat hy nie op sy woord sal teruggaan nie, het Wilhelm I geweier. Wilhelm (op daardie oomblik in die dorp Bad Ems) verklaar sy weiering deur op 13 Julie 1870 'n telegram na Bismarck te stuur. Koning Wilhelm het Bismarck toestemming gegee om die inhoud van die telegram aan die pers te versprei, maar Bismarck het die inhoud van die telegram gewysig om die Pruise se onwilligheid te beklemtoon voor hy dit aan die pers beskikbaar gestel het. Die gevolg was die verklaring van oorlog deur Frankryk teen Pruise: Bismarck se plan was geslaag: Pruise was nou in oorlog met Frankryk sonder dat Pruise die aanvallende party was.
Die oorweldigende mag van die Duitse magte was gou duidelik, deels te danke aan bekwame gebruik van spoorweë en die innoverende Krupp-artillerie. 'n Reeks snelle Duitse oorwinnings in Oos-Frankryk het 'n klimaks bereik in die Slag van Sedan, waar Napoleon III saam met sy hele leër gevange geneem is op 2 September 1870. Dit het egter nie 'n einde aan die oorlog gebring nie en die Franse Derde Republiek was op 4 September 1870 verklaar. Die Franse versetting is voortgesit onder leiding van Le Gouvernement de la Défense Nationale ("Regering van Nasionale Verdediging") en later Adolphe Thiers.
Na 'n vyf-maand-lange veldtog het die Duitse troepe die nuut gewerwe Franse troepe verslaan in 'n reeks veldslae wat in die noorde van Frankryk plaasgevind het. Op 18 Januarie 1871 is die Pruisiese koning Wilhelm I in die kasteel van Versailles tot keiser van die Duitse Keiserryk verklaar. Na 'n verlengde belegering is die Franse hoofstad, Parys, op 28 Januarie 1871, deur die Duitsers ingeneem. Tien dae vroeër het die Duitse state hul vereniging onder die Pruisiese Koning aangekondig en is die Duitse Keiserryk gevorm. Die finale Vredesverdrag van Frankfurt is op 10 Mei 1871 in die Hotel zum Schwan onderteken.
Verwysings
Eksterne skakels
- Wiki Afrikaans
Wiki Commons het meer media in die kategorie Frans-Duitse Oorlog. - (fr) La guerre de 1870–71 en images
- (de) Postkarten vom Französisch-Deutschem Krieg War 1870–71
- (de) Texte und Dokumente über die Deutsch-Französischen Beziehungen mit einem Essay über den Französisch-Deutschen Krieg
- (en) Monuments of the Franco–German war Geargiveer 11 Maart 2007 op Wayback Machine
- (en) Information and maps on the battles of Wissembourg, Woerth and Gravelotte Geargiveer 16 Mei 2008 op Wayback Machine
- (en) FrancoPrussianWar.com
This article uses material from the Wikipedia Afrikaans article Frans-Duitse Oorlog, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Inhoud is onderhewig aan CC BY-SA 4.0, tensy anders vermeld. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Afrikaans (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.