Egskeiding

Dit behels gewoonlik die kansellering of herorganisasie van die wetlike pligte en verantwoordelikhede van ’n huwelik volgens die wette van die land of deelstaat waarin die betrokkenes woon. Egskeidingswette wissel grootliks van land tot land, maar in die meeste lande word die bekragtiging deur ’n hof of ander owerheid in ’n regsproses vereis, en dit kan insluit die verspreiding van besittings, toesig oor die kinders, onderhoud, besoekregte by die kinders en die verdeling van skuld. Monogamie word in die meeste lande vereis en ’n egskeiding stel albei partye in staat om met iemand anders te trou.

’n Egskeiding is iets anders as ’n nietigverklaring, waardeur die huwelik nietig verklaar word. Redes vir ’n egskeiding wissel van seksuele onaanpasbaarheid tot ’n persoonlikheidsbotsing.

Die enigste lande wat nie egskeidings toelaat nie, is die Filippyne die Vatikaanstad en die Britse Kroongebied Sark.

Die bekragtiging deur ’n hof is ook in Suid-Afrika nodig vir ’n egskeiding. Die regsprosedures kan insluit kwessies oor onderhoud vir die kinders en ’n gade, die verspreiding van eiendom en die verdeling van skuld.

Voor die inwerkingtreding van die Wet op Egskeiding op 1 Julie 1979 is ’n egskeiding deur ’n hof toegestaan om twee redes: owerspel of kwaadwillige verlating, of een van twee redes wat in 1935 bygevoeg is: ongeneeslike geestesongesteldheid vir nie minder as sewe jaar nie of gevangenisstraf vir die verweerder van minstens vyf jaar nadat hy of sy tot ’n gewoontemisdadiger verklaar is. Buiten in die geval van geestesongesteldheid, was hierdie redes vir ’n egskeiding geskoei op die skuldbeginsel, dus die aanname dat in elke egskeidingsaak daar net een skuldige party is wat verkwalik kan word vir die verbrokkeling van die huwelik, terwyl die ander party heeltemal onskuldig is. Die sukses van ’n klaer se saak het dus afgehang van ’n bewys dat die verweerder moedswillig ’n huweliksoortreding begaan het.

Fel kritiek teen die tekortkominge van die ou wet het gelei tot ’n ondersoek deur die Suid-Afrikaanse Regskommissie, waarvan die verslag oor die saak eindelik gelei het tot die inwerkingtrede van die Wet op Egskeiding van 1979. Die nuwe wetgewing se hoofdoel was die formulering van realistieser reëls vir die ontbinding van huwelike: reëls wat dit moontlik maak om mislukte huwelike so te ontbind at dit lei tot die mins moontlike ontwrigting vir die gades en hulle afhanklikes en dat dit die belange van minderjarige kinders vooropstel. Omdat gevind is ’n egskeidingswet wat op die skuldbeginsel geskoei is, kan nie hierdie doel bereik nie, is die ou redes vir ’n egskeiding vervang met dié van die onherstelbare verbrokkeling van die huwelik. Dit is nou die hoofgronde vir ’n egskeiding.

Ongeneeslike geestesongesteldheid bly ’n rede vir egskeiding, maar die minimum tydperk van die geestesongesteldheid is aansienlik verkort, terwyl die voortdurende bewusteloosheid van een van die gades vir minstens ses maande bygevoeg is.

Gewoontereghuwelike kan ook net deur ’n hof ontbind word.

•   Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse artikels Divorce en Divorce in South Africa