Disprosium

66 terbium ← disprosium → holmium - ↑ Dy ↓ Cf Periodieke tabel
Algemeen
Naam, simbool, getal	disprosium, Dy, 66
Chemiese reeks	lantaniede
Groep, periode, blok	3, 6, f
Voorkoms
Atoommassa	162,50 (1) g/mol
Elektronkonfigurasie	[Xe] 4f106s2
Elektrone per skil	2, 8, 18, 28, 8, 2
Fisiese eienskappe
Toestand	vastestof
Digtheid (naby k.t.)	8,55 g/cm³
Vloeistof digtheid teen s.p.	g/cm³
Smeltpunt	1685 K (1412 °C)
Kookpunt	2840 K (2567 °C)
Smeltingswarmte	kJ/mol
Verdampingswarmte	kJ/mol
Warmtekapasiteit	(25 °C) 173 J/(mol·K)
Atoomeienskappe
Kristalstruktuur	heksagonale digpakking
Ruimtegroep	P6₃/mmc  nommer: 194
Strukturbericht-kode	A3
Oksidasietoestande	3 (matige basiese oksied)
Elektronegatiwiteit	1,22 (Skaal van Pauling)

Die element is deur die Franse chemikus Paul-Émile Lecoq de Boisbaudran in 1886 ontdek. Dit was nogtans eers in 1950 dat die Kanadees Spedding en sy span die element met ioonuitwisseling van die ander lantaniede geskei het en tot die suiwer metaal gereduseer het volgens:

${\displaystyle 2DyF_{3}+3Ca\to 2Dy+3CaF_{2}}$

Dit is 'n glansende silwerwit metaal wat in die lug taamlik stabiel is, maar selfs in verdunde sure maklik oplos en waterstof vrystel. Indien dit suiwer is, is dit sag genoeg om met 'n mes gesny te word.

Disprosium word in die kerntegnologie en die metallurgie toegepas. Daar is ook lasers wat die element bevat. Soos by ander lantaniede is die suiwer metaal se bereiding baie kompleks en vereis so'n 600 stappe. Ter vergelying yster vereis net drie. China domineer die mark en daaroor is in die Westelike lande in 2023 baie onrus. Dysprosium is een van die 'kritiese minerale' omdat dit ook militêre aanwendings het. Saam met neodimium is dit vereis vir die vervaardiging van baie sterk permanente magnete.

• Wiki Afrikaans  Wiki Commons het meer media in die kategorie Disprosium.

•   Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir disprosium.
• (en) webelements.com/dysprosium/

  Hierdie artikel is ’n saadjie. Voel vry om Wikipedia te help deur dit uit te brei.