Baardaasvoël

Dit is 'n bedreigde spesie in Suider-Afrika.

Baardaasvoël of lammergier
Bewaringstatus
Veilig  (IUCN 3.1)
Wetenskaplike klassifikasie
Domein:	Eukaryota
Koninkryk:	Animalia
Filum:	Chordata
Klas:	Aves
Orde:	Falconiformes
Familie:	Accipitridae
Genus:	Gypaetus Storr, 1784
Spesie:	G. barbatus
Binomiale naam
Gypaetus barbatus (Linnaeus, 1758)

Soos ander aasvoëls, is die spesie 'n aasvreter wat die karkasse van dooie diere vreet. Dit laat val bene uit die lug om die murg in die hande te kry as die been breek. Soortgelyk word lewende skilpaaie ook uit die lug laat val om hulle te laat oopbars. Die baardaasvoël is die enigste bekende dier waarvan die dieet amper uitsluitlik (70 tot 90 persent) uit been bestaan. Dit leef op kranse in hoë berge in die suide van Europa, die Kaukasus, Afrika, die Indiese subkontinent, en Tibet, hulle lê een of twee eiers in die middel van die winter wat aan die begin van die lente uitbroei.

Die bevolking van hierdie spesie daal steeds. Op die IUBN-rooilys was dit tot Julie 2014 as 'n veilige spesie geklassifiseer; dit is egter sedertdien herbeoordeel as 'n byna-bedreigde spesie.

Volgens legende is die Griekse toneelskrywer Aischulos dood na 'n lammergeier 'n skilpad op sy kop laat val het, wat gedink het dis 'n klip.

Baardaasvoëls verkies hoë berge of kranse of ander bergagtige gebiede met 'n hoogte van 500 m tot 4 000  m (meestal 2 000 m) bo seevlak. 'n Geïsoleerde bevolking woon in die Drakensberg van Suid-Afrika.

Die tipiese baardaasvoël is ongeveer 110 cm lank en het lang, smal, gepunte vlerke met 'n lang v-stert, asook donker vere op die bokant en bruinkleurige onderkant. Die baardaasvoël het 'n swart masker op sy gesig wat aan die onderkant 'n baard vorm. Anders as meeste aasvoëls het baardaasvoëls nie 'n bles kop nie. Wyfies is effens groter as mannetjies.

Die baardaasvoël beset jaarliks 'n enorme gebied. Dit kan elke dag meer as twee vierkante kilometer wei. Die teeltydperk verskil, van Desember tot September in Eurasië, November tot Junie in die Indiese subkontinent, Oktober tot Mei in Ethiopië, dwarsdeur die jaar in Oos-Afrika en Mei tot Januarie in Suider-Afrika. Die voëls broei op kranslyste en die hen lê een tot twee eiers. Die eiers neem tussen 53 en 58 dae om uit te broei. Die kuikens spandeer 106 tot 130 dae in die nes, waarna hulle op hulle eie wegvlieg.

•  
  Eier van subspesie Gypaetus barbatus aureus
•  
  Eier van subspesie Gypaetus barbatus hemachalanus

Baardaasvoëls kom voor in suidelike Europa, Afrika, Indië en Tibet. In Suider-Afrika is hulle beperk tot die Drakensberge.

'n Uiters stil voël, maar is wel in staat tot 'n baie skerp fluitgeluid, wat veral tydens die paarseisoen gehoor word.

Hierdie spesie is eers beskryf deur Linnaeus in sy Systema naturae in 1758 as Vultur barbatus. Die huidige wetenskaplike naam beteken "baardaasvoël". Die naam lammergier is afkomstig van die oortuiging dat die voël lammers aanval.

•  
  'n Baardaasvoël op 'n rots
•  
  Baardaasvoël in gevangenskap
•  
  Detail van die kop (Mei 2005)
•  
  Kop van naby

• Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse voëls
• Lys van Suid-Afrikaanse voëls (gegroepeer)
• Lys van Suider-Afrikaanse voëls volgens wetenskaplike name

 

Wikispecies het meer inligting oor: Gypaetus barbatus

• Video van lammergeier wat bene in kleiner stukke breek, waarop dit dan voed Geargiveer 26 November 2010 op Wayback Machine by ARKive
• Spesies in die atlas van Suider-Afrika voëls
• Feite en eienskappe: Baardaasvoël by Vulture Territory
• Die Lammergeier in Spanje
• dieet-inligting Geargiveer 30 April 2018 op Wayback Machine
• Baardaasvoël in Armenië, 2017. Geargiveer 29 Mei 2019 op Wayback Machine