Andries Bezuidenhout

Andries Jacobus Bezuidenhout word groot en gaan skool in Pretoria. Hy behaal ’n B.A.-graad, B.A. Honneurs-graad en M.A.-graad in Bedryfsosiologie aan die Universiteit van Pretoria en promoveer in 2004 met ’n Ph.D.-graad aan die Universiteit van die Witwatersrand. Vir ’n ruk is hy lid van die rockgroep Brixton Roof en Moord Orkes en nadat die groep ontbind aanvaar hy ’n posisie as senior navorser en later waarnemende direkteur by die navorsingseenheid die Society, Work and Development Institute aan die Universiteit van die Witwatersrand. Hierdie eenheid ondersoek aangeleenthede wat verband hou met arbeid, arbeidsbeweging en arbeidsontwikkeling. In Julie 2010 word hy medeprofessor in die Departement Sosiologie aan die Universiteit van Pretoria. In sy professionele hoedanigheid skryf hy verskeie artikels wat in vaktydskrifte soos Journal of International Development, Antipode, Labour, Capital and Society, South African Labour Bulletin en South African Journal of Sociology verskyn. Hy skryf ook twee boeke, naamlik “Work and organizations” (saam met Edward Webster en Sakhela Buhlungu) wat in 2003 verskyn. Dit word gevolg deur “Grounding globalization: Labour in the age of insecurity” (saam met Edward Webster en Rod Lambert) wat in 2008 verskyn en in 2009 die wenner is van die  Distinguished Scholarly Book Prize, toegeken deur die American Sociological Association’s Labour and Labour Movements afdeling. Hy maak ook verskeie bydraes tot ander boeke.

Op musiekgebied stel hy in 2003 die solo CD “Insomniak se droomalmanak” vry en volg dit in 2009 op met “Bleek berus”. Saam met die Brixton Roof en Moord Orkes het hy ook die CD’s “Spergebied” (2002) en “Terug in skubbe” (2004) vrygestel, asook die beperkte uitgawe “Slaaptyd in die suburbs” in 2015. Aan die Universiteit van Stellenbosch behaal hy in 2013 ’n M.A.-graad in Kreatiewe Skryfkuns onder leiding van Marlene van Niekerk en Willem Anker. Sy verhandeling is getitel “Die drukking van dakke: Ruimtelikheid en morele agentskap in Gert Vlok Nel se digbundel ‘Om te lewe is onnatuurlik’”. Die gedigte wat hy vir hierdie graad skryf word later gepubliseer as “Veelvoudige gebruike vir huishoudelike toestelle”. Vir Rapport hanteer hy ’n gereelde rubriek. Benewens sy talle musiekoptredes (ook by kunstefeeste) tree hy ook in die openbaar op deur sy eie gedigte voor te lees, somtyds vergesel met musiek, soos by Versindaba en die Woordfees op Stellenbosch in 2008. As skilder fokus hy veral op Suid-Afrikaanse landskappe. Sy skilderye is reeds meermale uitgestal. Hy is getroud met Irma du Plessis, dogter van die bekende liedjieskrywer en sanger Koos du Plessis. Hulle bly in Johannesburg, maar het ook ’n naweekhuis op Trompsburg in die Vrystaat

As digter debuteer hy in 2008 met “Retoer”. Hierdie bundel het as tema die terugkeer na die punt waar jy begin het om rekenskap te gee van jou dade, die dag van afrekening. Die verwysing na Elsa Joubert se “Ons wag op die kaptein” sinspeel ook op die idee dat ons hier aan die suidpunt van Afrika wag op ’n kaptein wat ons gaan oordeel. Die bundel bevat vyf afdelings, “Spronge” (met ’n kunsteoretiese fokus), “Reise”, “Sodom” (Pretoria), “Gomorra” (Johannesburg) en “Vertrekke”. Die sterkste afdeling van die bundel, “Reise”, lewer sosiale en politieke kommentaar op die geskiedenis van die Europese setlaars in Suid-Afrika en gee ’n stem aan diegene wat die laastes was om met hulle militêre diensplig die vorige bewind in stand te hou. Sodom verwys na Pretoria en Gomorra na Johannesburg en die moderne stadsbestaan word hier beskryf ontdaan van alle glansrykheid. Sommige van die gedigte word deur sy eie tekeninge geïllustreer.

Sy opvolgbundel is “Veelvoudige gebruike vir huishoudelike toestelle”, waarin hierdie toestelle se impak en die interaksie daarvan op die daaglikse lewens van die mens ontgin word. Die titelgedig se Duitse aanhaling beskryf hoe die engel van die geskiedenis diep nadink oor iets, maar dan op die punt is om daarvan weg te beweeg, wat die sleutel gee tot die introspeksie van die gedigte op die verlede en hede en die impak wat dit op die toekoms het. Baie van die gedigte oor die huishoudelike toestelle is dan ook nostalgies gekleur,  “Die jaar toe Pa die skottelgoedwasser gewen het”. Die reistema word ontgin in talle reisgedigte na afgeleë bestemmings (“Teleskoop buite Sutherland”, “Op die pad tussen Ermelo en Morgenzon” en “Welverdiend”), waarin dieselfde introspeksie figureer. ’n Aantal gedigte fokus op die mens as huishoudelike toestel, met “Aansoek om betrekking” wat ’n wit vrou uitbeeld op soek na huiswerk en waarin kommentaar gelewer word op die spanning voortspruitend uit die eietydse rasgeskiedenis. “Onderdele” beskryf die rol van toestelle en onderdele in die verskuiwings van swart mense na townships onder apartheid. ’n Nuwe tema in sy poësie is natuurgedigte, waarvan sommige kommentaar lewer op die negatiewe impak van die mens op die natuur. Daar is ook liefdesgedigte soos “Alles wat die lug indamp stol en word solied”, waarin die geliefde se tuiskoms die huishoudelike probleme verdryf. Indrukwekkend is die interteks tussen die verskillende gedigte, wat oor en weer kommentaar lewer op mekaar. Hy publiseer ook in tydskrifte soos Ons Klyntji.

’n Versameling van sy koerantrubrieke, “Toeris in Hillbrow”, word ook uitgereik. Hierin word die leser op reis gevat deur ons land, sy geskiedenis, mense en plekke en ook sy hedendaagse kwessies. Die toeris in die titel verwys na die rondloop in ’n wye aantal plekke, maar ook op die feit dat ’n buitestaander ondanks goeie bedoelings gereeld te min weet van ’n situasie om dit ten volle op te som. Die suggestie is dat ons almal toeriste in ons eie land is. Die rubrieke getuig telkens van ’n indringende oog wat fyn waarneem, maar die kwessies wat aangeraak word laat hulle nie so maklik finaal definieer nie. Bezuidenhout doen knap werk om die kwessie so te belig dat dit die leser aan die dink sit en laat besef dat die dinge wat aangeraak word, verborge boodskappe inhou vir die geharde toeris wat werklik wil gaan kyk en ondersoek om meer in-diepte begrip te verkry.

Tydskrifte en koerante

• Bouwer, Anna-Retha “Gedagtes oor Gomorra” “Plus” 22 Februarie 2008

Internet

• Andries Bezuidenhout: http://andriesbezuidenhout.co.za/
• Bezuidenhout, Andries Rapport: http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2008/07/03/RU/8/andries.html
• NB-Uitgewers: http://www.nb.co.za/authors/7859 Geargiveer 18 Augustus 2016 op Wayback Machine
• Protea Boekhuis: http://www.proteaboekhuis.com/site.php/protea-outeurs-authors-bezuidenhout-andries Geargiveer 28 November 2017 op Wayback Machine
• Versindaba: http://versindaba.co.za/gedigte/andries-bezuidenhout/ Geargiveer 2 Oktober 2016 op Wayback Machine
• Wits: https://www.wits.ac.za/swop/staff/prof-andries-bezuidenhout/^{[dooie skakel]}
• Worldcat: http://www.worldcat.org/identities/lccn-nr2001-11897/

Resensies