Afsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii: Dood van die monarg van die Verenigde Koninkryk

Op 8 September 2022 het Elizabeth II, koningin van die Verenigde Koninkryk en die ander Statebondslande, die langs lewende en langs regerende Britse monarg, op die ouderdom van 96 in Balmoral-kasteel in Skotland gesterf.

Haar dood is om 18:30 BST aangekondig, gevolg deur reaksies van leiers regoor die wêreld. Sy is opgevolg deur haar oudste kind, Charles III.

Afsterwe en staatsbegrafnis van Elizabeth II
Afsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii: Agtergrond, Tydlyn, Staatsbegrafnis
Afsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii: Agtergrond, Tydlyn, Staatsbegrafnis
Afsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii: Agtergrond, Tydlyn, Staatsbegrafnis
Afsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii: Agtergrond, Tydlyn, Staatsbegrafnis
A flag at half mast.

Van bo na onder, en links na regs:

(1) Skares by Buckingham-paleis na die afsterwe van Elizabeth II. (2) Huldeblyke deur mense by Green Park. (3) Fotos van die koningin by 'n roltrap by die metrostasie Tottenham Court Road. (4) Elizabeth II se kis verlaat Holyrood-paleis. (5) Die Buckingham-paleis se vlag hang halfmas.
Datum
  • 8 September 2022 (2022-09-08)
  • (datum van afsterwe)
  • 12 September 2022 (2022-09-12)
  • (datum van dankbaarheidsdiens)
  • 19 September 2022 (2022-09-19)
  • (datum van staasbegrafnisdiens en teraardebestelling)
Plek
  • Balmoral-kasteel, Skotland
  • (afsterwe)
  • St Giles-katedraal, Edinburg
  • (dankbaarheidsdiens)
  • Westminster Hall, Londen
  • (staatsie)
  • Westminster-abdy, Londen
  • (begrafnisdiens)
  • Koning George VI-gedenkkapel, Windsor-kasteel
  • (teraardebestelling)
  • 57°2′27″N 3°13′48″W

Die koningin se dood het Operasie London Bridge van stapel gestuur, 'n versameling planne, insluitend reëlings vir haar begrafnis, en Operasie Unicorn, wat protokolle daargestel het vir die koningin se dood in Skotland. Die Verenigde Koninkryk handhaaf 'n nasionale routydperk van 10 dae. 'n Staatsbegrafnisdiens is op 19 September 2022 om 11:00 BST by Westminster-abdy gehou, gevolg deur 'n teraardebestellingsdiens later die dag by St. George-kapel by Windsor-kasteel. Die koningin is in die Koning George VI-gedenkkapel by St. George begrawe. Die geleentheid van haar staatsbegrafnis was 'n nasionale vakansiedag in die VK gewees.

Agtergrond

Die koningin was vir die grootste deel van haar lewe gesond. 'n Paar gesondheidskwessies het haar in die gesig gestaar ná die dood van haar man, prins Philip; in Oktober 2021 het die Britse media berig dat sy 'n kierie tydens openbare afsprake begin gebruik het. Op 20 Oktober het die koningin in die King Edward VII-hospitaal in Sentraal-Londen oornag, wat veroorsaak het dat haar geskeduleerde besoeke aan Noord-Ierland en die COP26-beraad in Glasgow gekanselleer moes word. Sy het in November 'n verstuite rug gehad en kon nie die Nasionale Gedenkdiens van 2021 bywoon nie. In Februarie 2022, tydens die Covid-19-pandemie in Engeland, was die koningin een van verskeie mense by Windsor-kasteel wat positief getoets is. Haar simptome is as lig en verkoueagtig beskryf, en sy het later opgemerk dat die siekte 'n mens baie moeg en uitgeput laat voel. Aangesien die gesondheidsgevolge van Covid-19 en lang Covid ernstiger onder ouer mense is, was die monarg se gesondheid 'n rede tot kommer vir baie kommentators.

Volgens berigte het die koningin goed genoeg gevoel om haar amptelike pligte teen 1 Maart 2022 te hervat. Sy het op 29 Maart die dankdiens vir prins Philip in die Westminster-abdy bygewoon, maar het verkies om nie die jaarlikse Statebondsdagdiens daardie maand of die Maundy-diens in April by te woon nie. In Mei het sy die staatsopening van die parlement vir die eerste keer in 59 jaar misgeloop (sy het dit nie in 1959 en 1963 bygewoon nie aangesien sy swanger was met onderskeidelik prins Andrew, en prins Edward). In die afwesigheid van die koningin is die parlement deur Prins Charles van Wallis en William, die Hertog van Cambridge as staatsraadgewers geopen. Die Prins van Wallis, die erfgenaam, het teen die einde van die koningin se lewe meer amptelike verantwoordelikhede gekry, en het vir haar ingestaan by die Staatsopening van die Parlement. In Junie het sy nie die Nasionale Diens van Danksegging vir haar platinumjubileum bygewoon nie; volgens amptelike bronne het sy "ongemaklik" gevoel nadat sy tydens die militêre parade gestaan het en haar amptelike verjaardag op die eerste dag gevier het. Die koningin was grootliks beperk tot balkonverskynings tydens die vieringe.

Op 6 September, twee dae voor haar afsterwe, het die koningin die bedanking van Boris Johnson aanvaar en Liz Truss aangestel om hom op te volg as eerste minister van die Verenigde Koninkryk; in 'n afwyking van 'n tradisie, het hierdie vergaderings by Balmoral-kasteel (waar die koningin met vakansie was) plaasgevind eerder as by Buckingham-paleis.

Op 7 September was sy geskeduleer om 'n aanlynvergadering van die Geheime Raad van die Verenigde Koninkryk by te woon om nuwe ministers in Truss se regering in te huldig, maar daar is aangekondig dat die vergadering gekanselleer is nadat sy deur dokters aangeraai is om te rus. Die koningin se laaste openbare verklaring, wat dieselfde dag uitgereik is, was 'n boodskap van meegevoel vir die slagoffers van die Saskatchewan-aanvalle van 2022.

Tydlyn

Afsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii: Agtergrond, Tydlyn, Staatsbegrafnis 
Balmoral-kasteel (foto in 2004), waar die koningin gesterf het

Om 06:50 BST het die Koningin se helikopter Windsor-kasteel na Skotland verlaat om Prins Charles van Dumfries House na Balmoral-kasteel te vervoer. Om 10:30 het hy by die kasteel aangekom. Prinses Anne het reeds in Balmoral gebly en hom daar ontmoet. Camilla, hertogin van Cornwall het ook na Balmoral gereis, hoewel dit nie duidelik is of sy haar man vergesel het of op haar eie opgedaag het nie. Eerste Minister Liz Truss is iewers die oggend deur die kabinetsekretaris Simon Case ingelig dat die koningin ernstig siek is.

Om 12:00 is die Eerste Minister bygewerk en die Adjunkleier van die Opposisie, Angela Rayner, is ingelig oor die Koningin se swak gesondheid deur notas wat tydens 'n toespraak in die Parlement deur die Leier van die Opposisie Keir Starmer gesirkuleer is. Binne 'n uur, om 12:30, het Buckingham-paleis in die openbaar aangekondig dat die koningin "onder mediese toesig" by Balmoral-kasteel is nadat dokters kommer oor haar gesondheid uitgespreek het. Die verklaring lui: “Na verdere evaluering vanoggend, is die Koningin se dokters bekommerd oor Haar Majesteit se gesondheid en het hulle aanbeveel dat sy onder mediese toesig bly. Die koningin bly gemaklik en by Balmoral.” Lindsay Hoyle, speaker van die Laerhuis, het in reaksie 'n kort verklaring van goeie wense in die Parlement voorgedra.

Prins William, prins Andrew, prins Edward en sy vrou, die gravin van Wessex, en prins Harry het aangekondig dat hulle na Balmoral reis, terwyl die hertogin van Cambridge en die hertogin van Sussex onderskeidelik in Windsor en Londen gebly het. Om 12:40 het die BBC, die nasionale uitsaaier van die Verenigde Koninkryk, weggeknip van gereelde programme op BBC One om deurlopend die koningin se toestand te dek, met alle BBC-nuusjoernaliste en -uitsaaiers wat later die middag in swart geklee was. Spesiale verslae oor haar toestand is op ander hooftelevisiekanale in die VK, insluitend ITV, Channel 4 en Channel 5, gepubliseer. Om 14:30 het prins William, prins Andrew, prins Edward en die gravin van Wessex se vlug RAF Northolt na Aberdeen-lughawe verlaat.

Teen 16:30 het die koningin gesterf. Simon Case het die Eerste Minister omtrent hierdie tyd van die koningin se dood in kennis gestel. Dertig minute later het prins William, prins Andrew, prins Edward en die gravin van Wessex by Balmoral aangekom. Die koningin se dood is twee uur later, om 18:30, in die openbaar aangekondig. Die koninklike familie het haar dood op Twitter aangekondig met die volgende verklaring:

The Queen died peacefully at Balmoral this afternoon. The King and The Queen Consort will remain at Balmoral this evening and will return to London tomorrow.

Britse televisie-aankondigings van die koningin se afsterwe het om 18:31 begin, en het ingesluit dat die voorgenoemde verklaring woordeliks deur nuusaanbieder Huw Edwards gelees is tydens 'n regstreekse uitsending op die BBC News-kanaal en BBC One. Drie minute later het Edwards die verklaring oor alle BBC Television-kanale herhaal waarna die volkslied gespeel is. Daar word beraam dat minstens 16 miljoen mense in die Verenigde Koninkryk die aankondiging van haar dood gevolg het.

In ooreenstemming met die protokol wat na die dood van Diana, Prinses van Wallis geïmplementeer is, is die Vlag van die Verenigde Koninkryk by Buckingham-paleis tot halfstok laat sak. Dit het ook halfstok gehang by Downingstraat 10 en Balmoral-kasteel. Aangesien die nuwe monarg reeds by die Balmoral-kasteel was toe hy koning geword het, is die koninklike standaard van die Verenigde Koninkryk gestryk en weer by die kasteel gehys. Die Royal Banner of Scotland is tot halfstok by die Holyrood-paleis laat sak, en die Walliese vlag by Cardiff-kasteel is ook laat sak. Groot skares het buite koninklike wonings saamgedrom om oor die koningin te rou en reënboë is bo Buckingham-paleis en Windsor-kasteel gesien.

Prins Harry, wat alleen gereis het en later as die ander familielede vertrek het, het om 20:00 by Balmoral aangekom.

9 September

Koning Charles III en koningin-gemalin Camilla het van Balmoral na Buckingham-paleis gereis, waar hulle die skare rouklaers buite die hekke gegroet het. Die Koning het toe 'n persoonlike gesprek met die Eerste Minister gehou voordat hy hulde gebring het aan sy ma in 'n boodskap wat in die openbaar uitgesaai is. By die Paleis van Westminster het LP's bymekaargekom om hul boodskappe van meegevoel en huldeblyke voor te lees.

In Charles se eerste toespraak as koning het hy 'n tydperk van rou verklaar wat na verwagting sal duur en deur die koninklike familie en lede van die koninklike huishouding waargeneem sal word tot sewe dae na die koningin se staatsbegrafnis op 19 September. Alle vlae by koninklike wonings is beveel om tot halfmas laat sak, behalwe vir die Royal Standard wat, in ooreenstemming met beide jarelange protokol en soos bevestig deur wyle koningin, sal voortgaan om volmas te wapper waar die huidige monarg ook al in is. Alle koninklike wonings sal vir die publiek gesluit wees tot nadat die staatsbegrafnis plaasgevind het. 'n Saluut van 96 kanonskote is in Hyde Park afgevuur deur die King's Troop, Royal Horse Artillery, sowel as by die Londense Tower deur die Honorable Artillery Company, by Edinburg-kasteel deur die Royal Artillery, by Cardiff Castle en Stonehenge deur die 104th Regiment Royal Artillery, by Caernarfon Castle, by York Museum Gardens, en aan boord van Britse Vlootskepe. 'n Aanlynboek van medelye is deur die koninklike webwerf opgestel. Kerkklokke is gelui by Westminster-abdy, St. Paulus se katedraal en ander kerke regoor die VK. By Windsor-kasteel het die Sebastopol-klok, wat slegs gelui word om die dood van senior koninklikes aan te kondig, 96 keer, een keer per minuut van 12:00 tot 13:35, gelui, wat die 96 jaar van die koningin se lewe gemerk het. Die Britse regering het leiding gepubliseer oor besonderhede rondom die nasionale routydperk, wat verklaar dat besighede, staatsdiens, sportwedstryde en openbare plekke nie verplig was om te sluit nie.

By St Paul's Cathedral is 'n kaartjiediens van gebed en rou om 18:00 gehou, bygewoon deur senior politici en 2 000 lede van die publiek. Die seremonie was die eerste amptelike weergawe van "God Save the King" (God beskerm die Koning) onder Charles se bewind. Die Eerste Minister het 'n voorlesing gegee, die Biskop van Londen het 'n toespraak gelewer en die Aartsbiskop van Kantelberg het die seëninge uitgespreek. Soos die diens sou begin, is plegtige Prelude "In Memoriam" van For the Fallen deur Edward Elgar gespeel, en die gesange "All My Hope on God is Founded" en "O Thou Who Camest from Above" is ook gekies vir die gebeurtenis.

10 September

Om 11:00 het 'n 21-kanonsaluut by die Londense Tower, Cardiff-kasteel, Edinburgh-kasteel, Castle Cornet, Gibraltar, en vlootbasisse en stasies ter see die proklamasie van toetreding van Charles III gemerk. Ná die proklamasie-seremonie het die koning skares buite Buckingham-paleis gegroet. Groot paaie in Edinburg is gesluit ter voorbereiding van die koningin se kis wat van Balmoral na die Palace of Holyroodhouse reis, waarna die kis na St Giles-katedraal verskuif is vir die publiek om hul eer te betoon. Die City of Edinburgh Council was verantwoordelik vir die organisering van die geleentheid, in samewerking met die Skotse regering en Polisie Skotland. Die koningin se drie jonger kinders, prinses Anne en haar man, sir Timothy Laurence, prins Andrew, en prins Edward en sy vrou, die gravin van Wessex, saam met vyf van haar kleinkinders Peter Phillips, Zara Tindall, prinses Beatrice, prinses Eugenie en lady Louise Windsor, het 'n diens by Crathie Kirk bygewoon en blommehuldeblyke buite Balmoral bekyk. Die koning se seuns, prins William en prins Harry, het saam met hul eggenote, die prinses van Wallis en die hertogin van Sussex, blomme-huldeblyke buite Windsor-kasteel bekyk.

Senior LP's, insluitend premier Liz Truss, het 'n eed van getrouheid aan Charles III in 'n spesiale sitting van die Parlement afgelê. Buckingham-paleis het aangekondig dat Elizabeth se staatsbegrafnis op 19 September gehou sal word. Die Britse regering het daarna aangekondig dat die dag 'n nasionale bankvakansiedag sou wees. Die Koning en die Koningin-gemalin het 'n gesprek met die aartsbiskop van Canterbury by Buckingham-paleis gevoer. Die Koning het toe vir 'n tweede keer met die Eerste Minister en met lede van haar kabinet, asook met leiers van die opposisiepartye vergader.

Gaston Browne, die Eerste Minister van Antigua en Barbuda, het in 'n toespraak Charles III se rol as die nasie se koning en staatshoof bevestig, maar bygevoeg dat 'n referendum oor die vraag of om 'n republiek te word, binne drie jaar kan plaasvind.

11 September

Op 11 September om 10:06, die koningin se kis, gedrapeer met die Skotse weergawe van die Royal Standard of the United Kingdom, en met 'n krans bo-op bestaande uit dahlias, soet ertjies, flox, wit heide en dennetakke uit die kasteeltuine, het Balmoral-kasteel met 'n kortege verlaat na die Troonkamer in die Paleis van Holyroodhouse in Edinburg, waar dit tot die middag van 12 September gebly het. Die kortege, waarvan prinses Anne en haar man sir Timothy Laurence deel was, het net meer as ses uur geduur toe die kis vir 175 myl onderweg na Aberdeenshire, Aberdeen, Angus, Dundee, Perth en Fife gereis het, voordat dit Holyroodhouse-paleis bereik het, om 16:23, waar prins Andrew, prins Edward en die gravin van Wessex op die aankoms gewag het. Dit het verby geboue en plekke gegaan wat 'n persoonlike verbintenis met die koningin gehad het, insluitend Crathie Kirk, die Koning George VI-brug en die Queensferry Crossing. Mense het langs die roete van die korttog gestaan om hul eer te betoon, en sommige het plegtig langs die straat hande geklap terwyl die kis sy reis onderneem het. Op 'n stadium het boere in Aberdeenshire hul trekkers langs die pad geparkeer om 'n erewag na te boots.

Die Koning het die Statebond-sekretaris-generaal by Buckingham-paleis ontmoet, waarna hy en die Koningin-gemalin Realm Hoëkommissarisse en hul gades in die Bow Room by Buckingham-paleis ontvang het. LP's het voortgegaan om hulde aan die koningin in die parlement te bring, en huldeblyke in die Senedd is gelei deur die Walliese eerste minister, Mark Drakeford.

BBC One het 'n terugkeer na normale programmering begin, nadat hy sy skedules gewy het aan konstante nuusdekking sedert die dood van die koningin. ITV, kanaal 4 en Sky het advertensies hervat, wat nie gewys is sedert die koningin se dood aangekondig is nie.

12 September

Die Koning en die Koningin-gemalin het na Westminster Hall gereis om meegevoel van die House of Commons en die House of Lords te ontvang. Die koning het 'n toespraak in beide huise gelewer met 900 parlementslede wat dit bygewoon het. In sy toespraak het die Koning gesê: “Die parlement is die lewende en asemhalende instrument van ons demokrasie. Dat julle tradisies oud is, sien ons in die bou van hierdie groot saal en die herinneringe aan Middeleeuse voorgangers van die amp waartoe ek geroep is." Hy en die Koningin-gemalin het toe per lug na Edinburg gereis. By die Holyrood-paleis het die Koning en die Koningin-gemalin lede van die publiek gegroet en blomme-huldeblyke bekyk. Die Koning het toe die Erewag van die Koninklike Regiment van Skotland geïnspekteer, en die Seremonie van die Sleutels het gevolg.

’n Optog het die koningin se kis na St Giles-katedraal gedra. Dit is met die Royal Standard gedrapeer vir gebruik in Skotland met 'n krans bo-op bestaande uit wit spuitrose, wit fresia's, wit knopie krisante, gedroogde wit heide (van Balmoral), spuit eryngium (distel), loof, roosmaryn, hebe, en pittosporum. Die Koning, Prinses Anne en Sir Timothy Laurence, Prins Andrew, Prins Edward, die Draerparty van die Royal Regiment of Scotland, en die Royal Company of Archers het te voet langs die Koninklike Myl aan die optog deelgeneem. Die Koningin-gemalin en die Gravin van Wessex het nou in hul motor gevolg. Prins Andrew, wat die enigste lid van die koninklike familie in die optog sonder 'n militêre uniform was, is deur 'n man gekoggel wat hom "'n siek ou man" genoem het. Die betoger is deur die polisie aangehou vir 'n skending van die vrede en later aangekla. Kanonne is elke minuut van Edinburg-kasteel tydens die optog afgevuur en het gestaak toe die lykswa buite die katedraal tot stilstand gekom het.

Die Koning en die Koningin-gemalin, prinses Anne en sir Timothy Laurence, prins Andrew, prins Edward en die gravin van Wessex, vriende, politici en verteenwoordigers van die koningin se Skotse liefdadigheidsorganisasies en organisasies het 'n dankdiens by die St Giles-katedraal bygewoon, gelei deur ds Calum MacLeod, om die koningin se lewe te vier en haar verbintenis met Skotland uit te lig. Voor die aanvang van die diens het die hertog van Hamilton die kroon van Skotland op die kis geplaas. Die openingslied van die diens was "Alle mense wat op aarde woon", die berymde weergawe van Psalm 100. Die Skotse sangeres Karen Matheson het Psalm 118 in Gaelies gesing, terwyl die eerste lesing uit Prediker 3 geneem is. Die koor het toe Psalm 116 voor die tweede lesing uit Romeine 8 gesing. Die tweede lofsang was "Die Here is my Herder", die berymde weergawe van Psalm 23 wat gevolg is deur die evangelielesing uit Johannes 14. Die Moderator van die Kerk van Skotland, ds Dr Iain Greenshields, het die preek gelewer en daarna het die koor William Byrd se volkslied "Justorum Animae" gesing. Nadat verskeie gebede gedoen is, het die slotgesang: "Eer aan God! Ons lewende liedere wat ons verhoog", is gesing, gevolg deur die volkslied en die seënwens.

By Holyroodhouse het die Koning 'n gesprek gevoer met die Eerste Minister van Skotland, Nicola Sturgeon, en die Voorsittende Beampte van die Skotse Parlement, Alison Johnstone. Die Koning en die Koningin-gemalin het die Skotse Parlement besoek om 'n mosie van medelye te ontvang. Saam met die MSP's het hulle 'n stilte van twee minute gehou. Die koningin se kis het vir 24 uur by die katedraal gelê, deurentyd bewaak deur die Royal Company of Archers, wat die mense van Skotland toegelaat het om hul eer te betoon. Ongeveer 33 000 mense het verby die kis gestap. Die aand het die Koning, Prinses Anne, Prins Andrew en Prins Edward 'n waak by die katedraal gehou, 'n gebruik wat bekend staan as die Vigil of the Princes; Prinses Anne was die eerste vrou wat deelgeneem het.

Lede van die Wetgewende Vergadering van Noord-Ierland het hulde gebring aan die Koningin.

13 September

Die Koning en die Koningin-gemalin het na Belfast gereis, by die George Best Belfast-stadslughawe geland en Royal Hillsborough besoek, waar hulle lede van die publiek in die hoofstraat ontmoet het. Hulle het toe na Hillsborough-kasteel vertrek. Hulle het 'n uitstalling bekyk wat die koningin se verbintenis met Noord-Ierland beklemtoon. Hulle het ook met lede van die publiek vergader en blommehuldeblyke buite Hillsborough Castle bekyk. Die koning het toe die minister van buitelandse sake vir Noord-Ierland, Chris Heaton-Harris, en partyleiers ontmoet. Die Speaker van die Noord-Ierland Vergadering, Alex Maskey, het 'n boodskap van medelye gelewer. Na 'n kort onthaal by Hillsborough en inspeksie van troepe by die kasteel, het die Koning en die Koningin-gemalin met groot geloofsleiers in Noord-Ierland vergader en na die Sint Anna-katedraal gereis voordat hulle Belfast na Londen verlaat het.

By die diens van besinning by Sint Anna-katedraal het die aartsbiskop van Armagh John McDowell, die hoof van die Kerk van Ierland, hulde gebring aan die koningin vir haar pogings om vrede in Ierland te bring. 'n Sinn Féin-afvaardiging was by die katedraal teenwoordig, alhoewel die Republikeinse Party aangekondig het dat hulle geen geleenthede wat Charles III se toetreding aandui, sou bywoon nie. Die eerste minister, Liz Truss, die president van Ierland, Michael D. Higgins, en die Taoiseach, Micheál Martin, het ook die diens bygewoon. Aan die einde van die diens het die Koning en die Koningin-gemaal lede van die publiek by die Skrywersplein ontmoet.

Eerste Minister Nicola Sturgeon, die Voorsittende Beampte Alison Johnstone en die Skotse Sekretaris Alistair Jack het 'n laaste gebedsdiens by St Giles-katedraal bygewoon, voordat die Koningin se kis per lykswa van die katedraal na die lughawe van Edinburgh geneem is terwyl duisende in die strate gestaan het. Dit is aan boord van 'n Britse Koninklike Lugmag C-17 Globemaster na RAF Northolt geneem, vergesel deur prinses Anne en haar man, sir Timothy Laurence. Die Royal Air Force Bearer Party het die kis op die vliegtuig gedra en 'n Erewag is deur die Royal Regiment of Scotland gevorm. Nadat hulle Edinburgh verlaat het, maar voor hulle in Londen aangekom het, is die Skotse weergawe van die Royal Standard wat die kis gedrapeer het, vervang met die tradisionele Royal Standard wat in die res van die Verenigde Koninkryk gebruik word.

Met die aankoms in Londen het die Queen's Color Squadron (63 Squadron RAF Regiment) die rol van die Draerparty oorgeneem en die Erewag gevorm. Die kis is in die Staatslykswa geplaas, wat in oorleg met die koningin ontwerp is, wat toe na Buckingham-paleis gereis het via die A40, Westbourne Terrace, Lancaster Gate, Bayswaterweg, Marble Arch, Park Lane, Hyde Park Corner, en Constitution Hill. Mense het in die strate gestaan terwyl die optog na die paleis beweeg het. Die kis is toe in die Bow Room by Buckingham-paleis geplaas in die teenwoordigheid van haar kinders en kleinkinders saam met hul gades, insluitend die Koning en die Koningin-gemalin, die Prins en Prinses van Wallis, en die Hertog en Hertogin van Sussex.

14 September

Afsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii: Agtergrond, Tydlyn, Staatsbegrafnis 
Die Koninign se optog beweeg verby The Mall in die rigting van Westminster Hall

Op 14 September is die koningin se kis, versier met die Imperial State Crown en 'n krans van wit rose, sproei wit rose, wit dahlias, en 'n seleksie van blare (insluitend denne van Balmoral, pittosporum, laventel en roosmaryn van Windsor), en gedra op 'n kanonwa van die King's Troop Royal Horse Artillery (voorheen gebruik om haar ouers se kiste te dra), is van Buckingham-paleis na Westminster Hall geneem in 'n militêre optog waarin die koning, die prinses Royal, die hertog van York, die graaf van Wessex, die Prins van Wallis, die hertog van Sussex, Peter Phillips, die graaf van Snowdon, die hertog van Gloucester en sir Timothy Laurence deelgeneem het. As nie-werkende koninklikes het die hertog van York en die hertog van Sussex nie militêre uniforms vir die geleentheid gedra nie. Die Koningin-gamalin, die Prinses van Wallis, die Gravin van Wessex en die Hertogin van Sussex het Buckingham-paleis in twee afsonderlike motors verlaat. Later by die saal het die hertog van Kent en prins Michael van Kent by hulle aangesluit. Die militêre orkeste het stukke van Ludwig van Beethoven, Felix Mendelssohn en Frédéric Chopin gespeel, terwyl tromslae die optog vergesel het, wat tot 75 treë per minuut gechoreografeer is. Big Ben het elke minuut geslaan terwyl die optog voortgegaan het, en klein kanonne is vanaf Hyde Park afgevuur deur die King's Troop Royal Horse Artillery. Die optog het die kis deur die Queen's Gardens, The Mall, Horse Guards Parade en Horse Guards Arch, Whitehall, Parliament Street, Parliament Square en New Palace Yard geneem.

Lede van die drie gewapende magte het 'n erewag gevorm om die kis by die Parlementsplein te ontvang. Nadat die kis aangekom het, het soldate van die Queen's Company 1st Battalion Grenadier Guards die kis op 'n katafalk geplaas. Die aartsbiskop van Kantelberg en die dekaan van Westminster het 'n diens gehou in die teenwoordigheid van die koning en lede van die koninklike familie. “O Here, U het my deursoek en geken” is tydens die kort diens gesing. Die koningin lê nou in staat in Westminster Hall tot die oggend van haar begrafnis. Gedurende hierdie tyd het die publiek verby beweeg om hul eer te betoon. Benewens die Keiserlike Staatskroon, is die Sovereign's Orb en die Kroonjuwele van die Verenigde Koninkryk op die kis geplaas en die Wanamaker-kruis van Westminster aan die hoof daarvan geplaas. Die BBC het 'n regstreekse stroming gebied van die koningin wat in staatsie lê, vir diegene wat dit nie in Westminster Hall kon bywoon nie.

'n Minuut van stilte is in Dáil Éireann gehou.

Nadat hy sy ma se kis na Westminster Hall gevolg het, het die koning na Highgrove House gegaan, waar hy vir 'n dag gebly het.

16–18 September

Op 16 September het die Koning en die Koningin-gemalin Wallis besoek en hul toer deur die VK se vier nasies afgesluit. Hulle het 'n diens van gebed en nadenke vir die Koningin by die Llandaff-katedraal bygewoon onder leiding van die waarnemende dekaan van Llandaff, Michael Komor. Die biskop van Llandaff, June Osborne, het die gebed gedoen en die aartsbiskop van Wallis, Andrew John, het 'n toespraak gelewer. Die seremonie het ook 'n Walliese gebed ingesluit, uitgevoer deur die koor en harpiste Alis Huws en Catrin Finch. Die liedjie is gekomponeer deur Paul Mealor met woorde deur Grahame Davies. Die Koning en die Koningin-gemalin het die Senedd besoek om 'n mosie van medelye te ontvang. By Cardiff-kasteel het hulle gesprekke gehou met individue wat verband hou met hul koninklike beskermhere en lede van geloofsgemeenskappe, voordat hulle lede van die publiek op die kasteelterrein ontmoet het.

Op 18 September om 20:00 BST is 'n minuut se stilte regoor die VK gehou.

Staatsbegrafnis

Beplanning

Die staatsbegrafnis het op 19 September 2022 om 11:00 BST in die Westminster-abdy plaasgevind. Dit was die eerste keer dat 'n monarg se begrafnisdiens in Westminster-abdy gehou word sedert George II in 1760, en die eerste staatsbegrafnis in Brittanje sedert dié van Winston Churchill in 1965. Wat die kompleksiteit van logistieke beplanning, diplomatieke protokol en sekuriteit betref, was Elizabeth se begrafnis die grootste sodanige gebeurtenis in die VK gewees sedert die Churchill-staatsbegrafnis, met tot 500 buitelandse hooggeplaastes, insluitend staatshoofde, wat dit bygewoon het. Die tydsberekening van die begrafnis het gaste wat beplan om die algemene debat van die VN se Algemene Vergadering die volgende dag toe te spreek genoegsame tyd gegee om oor die Atlantiese Oseaan te vlieg om dit by te woon. Uitnodigings is uitgereik aan elke land met wie Brittanje diplomatieke betrekkinge handhaaf, met die uitsondering van Rusland, Belarus en Mianmar.

Planne vir die koningin se afsterwe bestaan sedert die 1960's in die een of ander vorm. Ongeveer 10 000 polisiebeamptes was na verwagting elke dag in Londen aan diens tydens die routydperk. MI5 en GCHQ het saam met die ant-terrorismepolisie en die Metropolitaanse Polisie gewerk om sekuriteit vir die begrafnis te verskaf. Gurkhas en Valskermsoldate, die Royal Navy Police en die Royal Military Police, en die Koninklike Britse Lugmag-personeel het 'n groep van 1 500 militêre personeel gevorm, en Westminster is deur 'n militêre Wildcat-helikopter geïnspekteer. Berede polisiebeamptes het deel van die sekuriteit in Windsor verskaf met behulp van hommeltuie wat aktiwiteite op die grond dopgehou het. Die Thames Valley-polisie het aangekondig dat hulle nuwe waterpatrollies instel vir die waarneming van besige waterweë in die aanloop tot die begrafnis. Beamptes en hul honde het ook verskillende gebiede in Windsor patrolleer, op soek na verdagte items in telefoonhokkies, dreine en asdromme. Westminster City Council het sy "Clean Streets"-span ontplooi om verskillende gebiede in sentraal-Londen skoon te maak. Hotelpryse het ook in die dae voor die begrafnis in Londen gestyg. Ekstra treindienste is regoor die land beskikbaar gestel om mense in staat te stel om na en van Londen te reis om hul eer te betoon vir die staatsie en die begrafnisseremonie.

Weens die beperkte aantal sitplekke sal die staatshoofde slegs deur hul gades vergesel word en hulle is gevra om hul afvaardigings so klein as moontlik te hou. Voor die staatsbegrafnis het die Britse regering riglyne uitgereik vir die hooggeplaastes wat na die geleentheid genooi is, en hulle aangemoedig om kommersiële vlugte te gebruik aangesien die Heathrow-lughawe nie die groot aantal private vlugte kon akkommodeer nie. Diegene wat privaat wou vlieg, is opdrag gegee om by ander lughawens te land. Staatshoofde en gaste is ook aangemoedig om nie privaat motors te gebruik vir reis op die dag van die begrafnis nie, maar daar is aangedui dat gaste eerder na 'n aparte perseel in Londen vervoer sou word waar die regering "busvervoer vanaf 'n sentrale vergaderpunt sal verskaf" na Westminister-abdy. Toe daar oor die advies berig is, het 'n woordvoerder van premier Liz Truss gesê dat "reëlings vir verskillende leiers sal verskil" en dat die dokumente slegs as riglyn dien. Die Amerikaanse president Biden sou byvoorbeeld nie 'n gedeelde bus neem nie; hy het eerder na Westminister-abdy vir die begrafnis gereis in die presidensiële staatsmotor. Na die begrafnis het alle internasionale gaste 'n onthaal bygewoon wat deur James Cleverly, minister van buitelandse sake, aangebied is.

Diens

Op die dag van die begrafnis is die kis van Westminster Hall na Westminster-abdy verskuif op die staatskanonwa van die Britse Vloot met die koning en ander lede van die koninklike familie wat agternagestap het. Nie-werkende koninklikes, insluitend die hertog van York en die hertog van Sussex, het nie militêre uniforms gedra vir die staatsbegrafnis en die roudiens nie. Die dekaan van Westminster David Hoyle het die diens gelei, en die Aartsbiskop van Kantelberg Justin Welby het die preek gelewer. Die kis is daarna vanaf Westminster-abdy na Wellington Arch geneem en na die staatslykswa oorgeplaas vir die reis na Windsor.

'n Finale optog het by die Vierkant in Windsor-kasteel plaasvind, en daarna is die kis na St Georges-kapel geneem vir 'n teraardebestellingsdiens. Die kis is daarna in die Koninklike Kluis laat sak. Die koningin sou na verwagting by die Koning George VI-gedenkkapel begrawe word.

Vakansiedae en vierings

Die dag van die begrafnis (19 September) was 'n bankvakansie in die VK gewees, met alle skole, kolleges en universiteite in Engeland, Skotland, Wallis en Noord-Ierland wat vir die dag gesluit was. Die Londense aandelebeurs was ook gesluit op die dag van die begrafnis. Die Nasionale Gesondheidsdiens het verklaar dat plaaslike trusts sal besluit of hospitaalafsprake gekanselleer sal word, met verskeie trusts wat kies om alle nie-dringende afsprake te kanselleer of te herskeduleer. Op omstrede wyse het verskeie voedselbanke aangekondig dat hulle op die dag van die begrafnis sal sluit, met sommige wat hul planne verander het om oop te bly nadat hulle openbare terugslag in die gesig gestaar het.

In Kanada het premier Justin Trudeau aangekondig dat die datum van Elizabeth se begrafnis deur 'n federale vakansiedag gekenmerk sal word. Die federale vakansiedag was egter net van toepassing op werknemers van die federale regering, en is nie van toepassing op werknemers van federale gereguleerde nywerhede, soos banke en lugdienste nie. Die federale vakansiebesluit het ook nie beïnvloed of die meeste Kanadese werkers 'n dag vry van werk sou kry nie, aangesien ongeveer 85 – 90% van Kanadese werkers werksaam is in sektore wat deur die provinsies en gebiede gereguleer word. Die provinsies was verdeeld oor die besluit: Brits-Columbië, Newfoundland en Labrador, Nova Scotia, Nieu-Brunswyk en Prins-Edward-eiland het almal die dag van koningin Elizabeth II se begrafnis as 'n eenmalige provinsiale vakansiedag of tydelike statutêre vakansiedag verklaar, terwyl die meeste ander provinsies nie 'n vakansiedag verklaar het nie, maar eerder 'n dag van rou of herdenking.

In Australië is 'n "eenmalige openbare vakansiedag" op 22 September as 'n nasionale dag van rou gevier, hoewel die Australian Industry Group en Australian Medical Association die kort kennisgewing vir die ekstra vakansie en die uitwerking daarvan op besigheid en afsprake gekritiseer het. ’n Eenmalige openbare vakansiedag in Nieu-Seeland is op Maandag, 26 September gehou (aangewys as "Koningin Elizabeth II-gedenkdag"), die datum waarop die Nieu-Seelandse Staatsgedenkdiens in die Wellington-katedraal van St Paul gehou sal word.

In die Salomonseilande het die Eerste Minister 12 September as 'n nasionale openbare vakansiedag regdeur die land verklaar om die verlies van die Koningin van Salomonseilande te betreur. Belize het die dag van die Koningin se begrafnis as 'n openbare en nasionale bankvakansie waargeneem. Die regering van die Bahamas het ook 19 September as 'n nasionale vakansiedag verklaar. Papoea-Nieu-Guinee het ook 'n openbare vakansiedag verklaar om die koningin te vereer. Antigua en Barbuda oorweeg ook 'n nasionale vakansiedag.

Dekking

BBC One het die begrafnis van 08:00 tot 17:00 gedek. ITV het aangekondig dat hulle die begrafnis van 06:00 tot 00:00 sou dek op al hul digitale kanale (ITV2, 3, 4, ITVBe en CITV), wat die eerste gesamentlike uitsending oor al sy kanale merk. Sky het hul voorbeeld gevolg met hul digitale kanale.

Bywoning

Vyfhonderd staatshoofde en buitelandse hooggeplaastes sou na verwagting teenwoordig wees by die begrafnisseremonie by Westminster-abdy, wat tot 2 200 mense kan akkommodeer.

Opvolging

Met die dood van die koningin het haar oudste seun Charles, Prins van Wallis, dadelik tot die troon toegetree as koning van die Verenigde Koninkryk met die koningsnaam "Charles III".

Daar was 'n mate van bespiegeling oor die regeringsnaam wat deur die voormalige Prins van Wallis aangeneem sou word wanneer hy sy ma sou opvolg. Tydens haar formele televisietoespraak buite Downingstraat 10, het premier Liz Truss die eerste melding gemaak van die koning se koningsnaam tydens 'n huldeblyk aan die koningin. Clarence House het amptelik bevestig dat die nuwe koning kort ná die premier se toespraak as Charles III bekend sou staan. Buckingham-paleis het om 19:04 die koning se eerste amptelike verklaring as monarg vrygestel:

The death of my beloved Mother, Her Majesty The Queen, is a moment of the greatest sadness for me and all members of my family.

We mourn profoundly the passing of a cherished Sovereign and a much-loved Mother. I know her loss will be deeply felt throughout the country, the Realms and the Commonwealth, and by countless people around the world.

During this period of mourning and change, my family and I will be comforted and sustained by our knowledge of the respect and deep affection in which The Queen was so widely held.

Die meeste van Charles III se voortoetredings- Skotse titels, sowel as die titel Hertog van Cornwall, is aan sy oudste seun en die nuwe erfgenaam van die troon, Prins William, Hertog van Cambridge, oorgedra. Op 9 September is William aangewys as Prins van Wallis en graaf van Chester, wat sy nou regerende vader opgevolg het.

Die Toetredingsraad het op 10 September by Sint James-paleis vergader om die toetrede van Charles III formeel af te kondig. Alhoewel sowat sewehonderd mense in aanmerking geneem is om die seremonie by te woon, omdat die geleentheid op so kort kennisgewing beplan is, was die bywoning slegs tweehonderd. Benewens ander formaliteite, het die Raad de jure "Charles III" as die koning se koningsnaam bevestig.

Geen datums is nog aangekondig vir die kroning van Charles III en Camilla, of vir die installasie van prins William as die nuwe prins van Wallis nie.

Reaksies

Afsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii: Agtergrond, Tydlyn, Staatsbegrafnis 
Kennisgewing van die koningin se dood geplaas by Holyrood-paleis, Edinburg

Koning Charles III het eer betoon aan sy moeder in 'n toespraak die volgende oggend:

To my darling Mama, as you begin your last great journey to join my dear late Papa, I want simply to say this: thank you. Thank you for your love and devotion to our family and to the family of nations you have served so diligently all these years. May flights of Angels sing thee to thy rest.

Die koning het saam met prinses Anne en prins Edward hulde gebring aan hul ma in die BBC One spesiale program A Tribute to Her Majesty The Queen. Op 10 September het prins William 'n verklaring uitgereik waarin hy hulde gebring het aan sy ouma wat hy as 'n "buitengewone koningin" beskryf het. Prins Harry het op 12 September 'n verklaring uitgereik waarin hy sy ouma beskryf as 'n "begeleidende kompas" in diens en pligsbesef. Prinses Anne het op 13 September ’n verklaring uitgereik waarin sy die publiek bedank het vir hul boodskappe en die geleentheid om haar ma se kis van Balmoral na Londen te vergesel as “’n eer en ’n voorreg” beskryf het.

Ander reaksie

Afsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii: Agtergrond, Tydlyn, Staatsbegrafnis 
Honderde mense het in die reën in Londen buite die hekke van Buckingham-paleis saamgedrom.

Verskeie politieke leiers en staats- en regeringshoofde, sowel as lede van koninklikes, het boodskappe van medelye gestuur. Honderde mense het ten tyde van die aankondiging buite die hekke van Buckingham-paleis in Londen saamgedrom. Baie ander het sosiale media gebruik om meegevoel en huldeblyke aan beide die koningin en die Britse koninklike familie te plaas. Blommehuldeblyke is later buite Buckingham-paleis, Windsor-kasteel, Sandringham-huis, Balmoral-kasteel, die paleis van Holyroodhouse, Hillsborough-kasteel en Highgrove-huis gelaat. Verskeie "Black cab" taxibestuurders het langs The Mall met hul ligte aan gestaan om hulde te bring aan die Koningin. Talle boeke van blyke van medelye is by biblioteke en raadskantore regoor die VK opgestel. Benewens blomme, het rouklaers Paddington Bear replikas, Corgi sagte speelgoed, ballonne en marmelade toebroodjies by verskeie plekke gelaat, wat die Royal Parks aangespoor het om 'n verklaring uit te reik en roubeklaers te vra om slegs onverpakte blomme, "organiese of komposteerbare materiaal", in die belang van volhoubaarheid te laat.

Die London Eye het sy ligte gedoof op die aand van haar afsterwe. Vlae by Parliament Hill in Ottawa en die Capitol en die Withuis in Washington, D.C. is ter ere van haar slegs halfstok gehys. Die Empire State-gebou in die stad New York is in pers en silwer verlig, die Eiffeltoring in Parys het om middernag donker geword, en die Sydney Operahuis het 'n beeld van die koningin daarop geprojekteer. Reklameborde by Piccadilly Circus, die BT-Toring en Times Square het hulde aan die Koningin betoon, sowel as advertensieborde aan bushaltes regoor Londen. Baie ander landmerke regoor die wêreld het hulde gebring na die afsterwe van Elizabeth II.

Google het sy tuisblad gedemp met 'n grys weergawe van die normaalweg kleurryke maatskappylogo. Die National Memorial Arboretum het boeke van medelye opgestel en aangekondig dat huldeblyke aan die Koningin gebring sal word tydens 'n spesiale lesing by Millennium Chapel. Blackpool Illuminations was nie verlig nie as 'n teken van respek, en hulle sal weer op die aand van die begrafnis aangeskakel word. Blackpool Tower vertoon die kleure rooi, wit en blou gedurende die tydperk van rou. Die Kerk van St Laurence in Ludlow, Shrewsbury-abdy en Leeds Minster het gedenkdienste gehou. ’n Requiem-mis is op 10 by St Edmundsbury-katedraal gehou September. Worcester-katedraal het sy openingstye verleng sodat die publiek hul hulde kon bring. Lede van die Sikh- en Hindoe-gemeenskappe het ook gebede gehou. Rotherham Minster sal op 17 'n gedenkdiens vir die koningin hou September, en die Sheffield-katedraal sal 'n soortgelyke diens op die vooraand van haar begrafnis hou.

Die seremonie wat gehou sou word om die oorgang van Colchester van 'n dorp na stadstatus te merk, is gekanselleer. Tynwald het sy vergadering oor lewenskostekrisis tot 22 September uitgestel. Die Last Night of the Proms en die Mercury-prys was van die geleenthede wat afgelas is, terwyl die Royal Opera House aangekondig het dat hulle nie sal voortgaan met die openingsaand van een van hul nuwe produksies nie, en ook nie op die dag van die staatsbegrafnis nie. Verskeie vakbonde wat verantwoordelik is vir die organisasie van die stakings deur poswerkers en spoorpersoneel het aangekondig dat hulle hul optrede sal uitstel “uit respek vir haar diens aan die land en haar familie”. Die vakbondkongres het ook hul jaarlikse konferensie gekanselleer as 'n teken van respek.

Talle sportbyeenkomste is van 8 September af uitgestel of opgeskort tot ten minste 11 September, insluitend alle sokkerwedstryde regoor die Tuisnasies, en die tweede dag van Engeland se derde kriekettoets teen Suid-Afrika. Sommige gebeure het voortgegaan, maar met 'n oomblik van stilte wat voor die spel waargeneem is, en alle spelers dra swart armbande. Verskeie rugbywedstryde is uitgestel, met die uitsondering van mini-, junior- en o/18-rugbywedstryde, wat deur twee minute se stilte voorafgegaan is. Die St Leger Stakes, die Champagne Stakes en die Park Stakes, die Doncaster Cup en die Flying Childers Stakes is almal uitgestel. Die St Leger Stakes het met 'n stilte van twee minute begin. Perdewedren-geleenthede op die dag van die begrafnis is ook gekanselleer. Die Sheffield en Distrik Fair Play League, wat beveel het dat alle wedstryde in die plaaslike liga gekanselleer word, het 'n ondersoek teen Sheffield International FC en 'n ander span van stapel gestuur omdat hulle 'n wedstryd gespeel het ten spyte van die verbod en aangekondig dat hulle "in die sterkste moontlike terme hanteer sal word".

Op 11 September het die Northumberland County Council planne aangekondig vir 'n permanente gedenkteken as 'n huldeblyk aan die Koningin. ’n 70 m lange muurskildery by die Hardingstone -ontspanningsterrein, wat geskep is om die Koningin se Platinum-jubileum te vier, sal opgedateer word om die laaste jaar van haar lewe en die gebeure wat na haar dood sal volg, in te sluit. In Hull is bome wat by Alderman Kneeshaw Park geplant is om die Queen's Green Canopy te merk in die dae na haar dood gesteel. Op 14 September het 20 voertuie, insluitend Mersey Ferries, die Disney Magic-vaartuig, RNLI-reddingsbote, riviersleepbote en loodsbote, aan 'n vertoning op die Merseyrivier deelgeneem om hulde aan die Koningin te bring.

Die BBC Radio 4-reeks The Archers het 'n gesprek tussen Lynda Snell en Lilian Bellamy oor die koningin se afsterwe ingesluit as die eerste afdeling van die episode wat op 11 September uitgesaai is. Die BBC-sepie EastEnders het hulde gebring aan die koningin met 'n spesiale toneel wat uitgesaai is aan die begin van die episode wat op 12 September uitgesaai is. Die Budleigh Salterton Literêre Fees het geopen met 'n stilte van een minuut en huldeblyke aan die Koningin.

Die Digter Laureaat van die Verenigde Koninkryk (Poet Laureate), Simon Armitage het op 13 September 2022 'n gedenkgedig "Floral Tribute" gepubliseer; die gedig neem die vorm aan van 'n dubbele akrostiek waarin die beginletters van die reëls van elk van sy twee verse die woord "Elizabeth" uitspel.

Verwysings


Tags:

Afsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii AgtergrondAfsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii TydlynAfsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii StaatsbegrafnisAfsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii OpvolgingAfsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii ReaksiesAfsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth Ii VerwysingsAfsterwe En Staatsbegrafnis Van Elizabeth IiBalmoral-kasteelCharles III van die Verenigde KoninkrykElizabeth II van die Verenigde KoninkrykMonargie van die Verenigde KoninkrykSkotlandStatebond

🔥 Trending searches on Wiki Afrikaans:

BreinkaartAgtervoegselPinksterLys van Afrikaanse rolprenteStereotipeAboriginesDermpoliepEngelsBewaringstatusDroogteVarkgriepTegnologieSamespanningGesondheidAnneli van RooyenBrendan PeyperHeidelberg, GautengLys van Suid-Afrikaanse musikanteEnsiklopediePersMangelontstekingNederlandThys die BosveldklongMark (ekonomie)SpreeuDemi Lee MooreCheslin KolbeTatoeëermerkShakaKaapstadYslandAkademiaAfrikaanse taalleerTweede WêreldoorlogVaginale kankerHemelvaartNasionaal-Sosialistiese Duitse ArbeiderspartyEmfiseemKameelperdEkonomiese kwessies in Suid-AfrikaSlag van Cuito CuanavaleGasMonopolieJan van RiebeeckReënvalbepalingPad na jou hartUniegebouMisdaadKrieketFiela se kindKweekhuiseffekPaulus van TarsusAntisemitismeEkotoerismePretoriaElandréAfrikaanse woordelys en spelreëlsDigvormBybelKaartTropiese sikloonFanie ViljoenBywoordRooikatVoedingMolekuulJohannes HahnPapegaaieTekstielGoudkus (streek)Adolf HitlerLandbou🡆 More