Мохандас Карамчанд Ганди е Махатма Ганди (хин.-бз. मोहनदास करमचंद गाँधी) — Индием ифитыныгъэм къыдэшъхьэм, къэзгъэжагъэхэм ащыщыгъ Британиешхом къыхагъэкӀыным шъхьэкӀэ.
Хабзэ "зэончъ" еджэу къыригъэжагъэм цӀыфыбэ ауж ихьагъ.
ЛъэпкъкӀэ Мохандас кастэ вайшияхэм къахэкӀыгъ. Яунагъом хабзэу хъуагъэм амалынчъэу пылъхагъ, лъэшэу ащ янэ Путлибай кӀэлъыплъыгъ. ТхьэлъэӀухэр, мэфэкӀхэр, вегетарианизм, тхьэтхылъ джыныр — ахэрыгъ Мохандас икӀэлэгъоу зэманым зыпылътэрэр.
Илъэс пшӀыкӀуищ щырикъуагъэм Мохандас иныбджэгъу пшъашъэ Кастурбай къырагъэщыгъ. Яунагъом быниплӀ агъотыгъ, къуищ, ахэр: Харилал, Манилал, Рамдас, Девдас. Икъо нахьыжъ Харилалыр унагъом иригъэкӀыгъэ, икъоу къимылъытэу, ипсэукӀэм папкӀэ — ичӀасыгъ: шъуадэ, къэкӀухьан, джэгун, зытӀущ диныр зэрехъокӀыгъ, сифилис къеузэу илӀыкӀыгъ. Адрэй икъо хъуагъэхэр ежьыми илэжьыгъэм пылъхагъ.
Илъэс пшӀыкӀуибгъу щырикъуагъэм Мохандас Лондон еджакӀо макӀор, иуристэу къеухыри Индием къегъэзэжьырэр 1891 гъэм. Хэгъэгум дэж илэжьыгъэм шIуагъэшхо къызэрыфемыкӀагъэм папкӀэ 1893 гъэм Мохандас Ипшъэ Африкэм ежьэрэр. Ащ дэжьым кӀедзэ индиехэм япӀалъэм пылъын. Ащ дэжьым дэжь апэрэу къегъэшъхьапэр сатияграха (зэончъэ пэщытыныгъэ). Идунай тетыкӀэ-гупшысэгъом мыхьэнэ бэрэ хэзылъхьагъэр тхылъ Бхагавадгита.
Индием ифитыныгъэм щыпылъ зэманыгъом Махатма къегъэшъхьапэр сатияграха, ащ фэдэу: индие чылэм Британие къыращ хьэпщыпхэрэр къамыщэфэу, къамыгъэшъхьэпэу, ащ нахьыбэу Британием ихабзэ пчъагъэм ебакъохэу, къамылъытэхэу.
Нахьышъхьэу алэжьыгъэм къилъытэгъэр:
"АпэкӀэ укъалъытагъэп, тӀанэ къыпщедэхьэшххэ, аужкӀэ къезауэхэ. ИкӀэм о уатекӀо."
"Дунэим и инагъыр ирекъор цӀыф къэс зыфэныкъор игъотышъун, ау цӀыкӀущэ, цӀыфхэм янэпсеягъэр иррегъэкъун"
This article uses material from the Wikipedia Адыгэбзэ article Махатма Ганди, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). CC BY-SA 4.0-м тетэу кӀоцӀрытыр олъэгъу (нэмыкӀым игугъу къамышӀмэ). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Адыгэбзэ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.