ირანი: ქიანა ბჟადალ აზიას
ირანიშ ისლამური რესპუბლიკა (სპარს.
جمهوری اسلامی ایران — ჯომჰური-იე ესლომი-ე, ირანი (სპარს. ایران [ʔiˈɾɒn]) ვარდა სპარსეთი) — სახენწჷფო აზიაშ ობჟათე-ბჟადალუშე. ნანანოღა-თეირანი.
| ირანიშ ისლამური რესპუბლიკა | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| დევიზი: استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی Esteqlâl, Âzâdi, Jomhuri-ye Eslâmi "ზოხორინალა, დუდიშულა, ისლამური რესპუბლიკა" (დე ფაქტო) | ||||||
| ჰიმნი: | ||||||
.svg) | ||||||
| ნანანოღა (დო უკაბეტაში ნოღა) | თეირანი / | |||||
| ოფიციალური ნინა(ეფი) | სპარსული | |||||
| რელიგია | შიიტური ისლამი | |||||
| თარობა | უნიტარული საპრეზიდენტე ისლამური რესპუბლიკა თეოკრატიაშ თუდო | |||||
| - | უჟინაში მადუდე | ალი ხამენეი | ||||
| - | პრეზიდენტი | იბრაჰიმ რაისი | ||||
| ფართობი | ||||||
| - | გვალო | 1,648,195 კმ2 (17-ა) | ||||
| - | წყარი (%) | 1.63 | ||||
| მახორობა | ||||||
| - | 2022 ფასებათ | 86,758,304 (17-ა) | ||||
| - | მეჭედალა | 48 ად/კმ2 (162-ა) | ||||
| ედპ (ჸუპ) | 2023 ფასებათ | |||||
| - | გვალო | $1.692 ტრილიონი (22-ა) | ||||
| - | ართ მახორუშე | $19,548 (80-ა) | ||||
| აგი (2021) |  0.783 (70-ა) | |||||
| ვალუტა | ირანული რიალი (IRR) | |||||
| ბორჯიშ ორტყაფუ | +3:30 | |||||
| ქიანაშ კოდი | IR | |||||
| Internet TLD | .ir, ایران. | |||||
| ოტელეფონე კოდი | +98 | |||||
სახენწჷფოშ მანჯღვერი: შურიელი ლიდერი - აიათოლა საიდ ალი ხამენეი (Ayatollah Ali Hoseini-KHAMENEI, 1989), პრეზიდენტი - მაჰმუდ აჰმადი ნეჯადი(Mahmoud Ahmadinejad, 2005).
კანონიშდუმადვალუ ორგანო: ართპალატამი პარლამენტი - მეჯლისი (270 მაკათური)
მახორობა
მახორობა: 68,3 მლნ (2003), თენეფშე სპარსალეფი - 51%, აზერბაიჯანალეფი - 24%, ქურთეფი - 7%, გილანარეფი დო მაზანდარანალეფი - 8%, არაბეფი - 3%, ლურეფი - 2%, ბელუჯეფი - 2%, ქორთუეფი - 0,01%)
ნინეფი დო რელიგია
- ნინეფი: ფარსი (58%), თურქული ნინეფი (26), ქურთული (9), ლური, (2), ბელუჯური (1), არაბული (1).
- რელიგია: ისლამი.
ნოღეფი
ნოღეფი (ვითოში): თეირანი (7.894; აგლომ. 11.225), ისპაჰანი (1.378; აგლომ. 2.652), მეშჰედი (2.061), თავრიზი (1.213), შირაზი (1.176).
ობჟათე-ბჟადალუშე სამძღო უღუ აზერბაიჯანწკჷმა, სომხეთწკჷმა დო თურქეთწკჷმა, ბჟადალუშე სამძღო უღუ ერაყწკჷმა, ბჟაეიოლშე ავღანეთწკჷმა დო პაკისტანწკჷმა.
ადმინისტრაციული დორთუალა
ირანიშ ტერიტორია ირთუ ოსტანეფო (სპარს. استان — ostān; მიარ. — استانﻫﺎ — ostānhā), ოსტანეფი ირთუ შაჰრისტანეფო (სპარს. شهرستان), ირანიშ კაბეტი ნოღეფი რგებაფჷლენა სპეციალური ნებეფით. ასეშო ქიანა ირთუ 30 ოსტანო.
ისტორია
ირანი რე ართ-ართ უჯვეშაში სახენწჷფო მოსოფელს. მაართა პროტოირანული სახენწჷფო ელამი რდჷ დორსხუაფილი დარიუს I-იშ ბორჯის (550 — 486 წანეფი) ირანიშ სახენწჷფო გინოზინდილი რდჷ საბერძენოშე წყარმაალ ინდიშა. XVI ოშწანურაშე ირანიშ ოფიციალური რელიგია რე ისლამი.
1979 წანას ირანს მოხვად ისლამურ რევოლუციაქ აიათოლა ჰომეინიშ მანჯღვერობათ, გეუქვჷ მონარქიაქ დო ქჷდირსხუ ირანიშ ისლამურ რესპუბლიკაქ.
ეკონომიკა
ბჟადალ აზიას ირანიშ ეკონომიკას უკჷნებუ მაჟირა აბანი გოვითარაფათ.
ირანი რე რეგიონიშ ართ-ართი არძაშე ტექნოლოგიურო გოვითარაფილი სახენწჷფო.
სქოლიო
This article uses material from the Wikipedia მარგალური (Margaluri) article ირანი, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). დინორე მიწორინაფილი რე გეჸვენჯი ლიცენზიათ (დო შხვა ვა რე მეწურაფილი-და): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki მარგალური (Margaluri) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.