Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз (рочӧн: Союз Советских Социалистических Республик) — ыджыд государство, коді вӧлі Европаын да Азияын 1922-ӧд восянь 1991 воӧдз.
Дженьыдджыка нӧшта шуӧны: Сӧветскӧй Союз, ССРС, СССР.
| |||||
Кыв | роч | ||||
Юркар | Мӧскуа | ||||
Медыджыд каръяс | Мӧскуа, Петыркар, Новосибирск | ||||
Веськӧдлан ног | Сӧветскӧй республика | ||||
Каналан эскӧм | абу | ||||
Мувывтор | 22 402 200 км² | ||||
Йӧзлӧн лыд | 293 047 571 гӧгӧр | ||||
Ӧтуввез-домен | .su | ||||
Телефон код | +7 | ||||
Час кытш | UTC+2…+12 |
Сӧветскӧй Союз мирын вӧлі медыджыд государствоӧн. Сылӧн ыдждаыс — 22 400 000 кв.км. Шылькнитчис мулӧн квайтӧд юкӧн вылас. ССРС-лӧн кузьтаыс асыввывсянь рытыввылӧдз — 10 000 км (11 час вӧнь), войвывсянь лунвылӧдз — 7200 км. Страналӧн мутасын вӧлі вит климат зона.
Сӧветскӧй Союзлӧн вӧлі мирын медкузь су (границу) (60 000 км сайӧ). ССРС-лӧн вӧлі ӧтувъя су татшӧм странаяскӧд: АӦШ, Афганистан, Китай, Чехословакия, Финляндия, Венгрия, Иран, Монголия, Войвыв Корея, Норвегия, Польша, Румыния да Турция (1945—1991 воясӧ).
1922 вося ӧшым тӧлысь 29 лунӧ РСФСР, Украина ССР, Беларусь ССР да Кавказсайса СФСР Сӧветъяссянь съезд делегацияяслӧн конференция вылын вӧлі кырымалӧма ССРС лӧсьӧдӧм йылысь сёрнитчӧм. Тайӧ документ вӧлі вынсьӧдӧма 1922 вося ӧшым тӧлысь 30 лунӧ Сӧветъяслӧн I-дза Ставсоюзса съездӧн да кырымалӧма делегацияяслӧн веськӧдлысьясӧн. Тайӧ луныс и лыддьысьӧ ССРС артмӧдан лунӧн, кӧть и ССРС-лысь Народнӧй Комиссаръяслӧн сӧвет (Веськӧдлан котыр) да наркоматъяс (министерствояс) вӧлі лӧсьӧдӧма сӧмын 1923 вося сора тӧлысь 6 лунӧ.
Сӧветскӧй Союзлӧн ӧтувъя ыдждаыс 1991 вося моз тӧлысьӧ вӧлі 22,4 млн км².
Медводдза кадас, ССРС лӧсьӧдӧм йылысь Сёрнитчӧм серти, мый вӧлі кырымалӧма 1922 вося ӧшым тӧлысь 30 лунӧ, ССРС-ӧ пырисны:
республика | ыджда, сюрс км² | олысь лыд, сюрс морт (1966) | олысь лыд, сюрс морт (1989) | кар лыд | карсяма посёлок лыд | Веськӧдлан шӧрин |
---|---|---|---|---|---|---|
РСФСР | 17075,4 | 126561 | 147386 | 932 | 1786 | Москва |
Украина ССР | 601,0 | 45516 | 51704 | 370 | 829 | Киев |
Беларусь ССР | 207,6 | 8633 | 10200 | 74 | 126 | Минск |
Узбек ССР | 449,6 | 10581 | 19906 | 37 | 78 | Ташкент |
Казах ССР | 2715,1 | 12129 | 16538 | 62 | 165 | Алма-Ата |
Грузия ССР | 69,7 | 4548 | 5449 | 45 | 54 | Тбилиси |
Азербайджан ССР | 86,6 | 4660 | 7029 | 45 | 116 | Баку |
Литва ССР | 65,2 | 2986 | 3690 | 91 | 23 | Вильнюс |
Молдова ССР | 33,7 | 3368 | 4341 | 20 | 29 | Кишинёв |
Латвия ССР | 63,7 | 2262 | 2681 | 54 | 35 | Рига |
Киргиз ССР | 198,5 | 2652 | 4291 | 15 | 32 | Фрунзе |
Таджик ССР | 143,1 | 2579 | 5112 | 17 | 30 | Душанбе |
Армян ССР | 29,8 | 2194 | 3283 | 23 | 27 | Ереван |
Туркмен ССР | 488,1 | 1914 | 3534 | 14 | 64 | Ашхабад |
Эст ССР | 45,1 | 1285 | 1573 | 33 | 24 | Таллин |
ССРС | 22402,2 | 231868 | 286717 | 1832 | 3418 | Москва |
республика | 1913 | 1926 | 1939 | 1950 | 1959 | 1966 | 1970 | 1973 | 1979 | 1987 | 1989 | 1991 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
РСФСР | 89902 | 92737 | 108379 | 101438 | 117534 | 126561 | 130079 | 132151 | 137410 | 145311 | 147386 | 148548 |
Украина ССР | 35210 | 29515 | 40469 | 36906 | 41869 | 45516 | 47127 | 48243 | 49609 | 51201 | 51704 | 51944 |
Беларусь ССР | 6899 | 4983 | 8910 | 7745 | 8055 | 8633 | 9002 | 9202 | 9533 | 10078 | 10200 | 10260 |
Узбек ССР | 4366 | 4660 | 6440 | 6314 | 8261 | 10581 | 11960 | 12902 | 15389 | 19026 | 19906 | 20708 |
Казах ССР | 5565 | 6037 | 5990 | 6703 | 9154 | 12129 | 12849 | 13705 | 14684 | 16244 | 16538 | 16793 |
Грузия ССР | 2601 | 2677 | 3540 | 3528 | 4044 | 4548 | 4686 | 4838 | 4993 | 5266 | 5449 | 5464 |
Азербайджан ССР | 2339 | 2314 | 3205 | 2896 | 3698 | 4660 | 5117 | 5420 | 6027 | 6811 | 7029 | 7137 |
Литва ССР | 2028 | ~ | 2880 | 2573 | 2711 | 2986 | 3128 | 3234 | 3392 | 3641 | 3690 | 3728 |
Молдова ССР | 2056 | ~ | 2452 | 2290 | 2885 | 3368 | 3569 | 3721 | 3950 | 4185 | 4341 | 4366 |
Латвия ССР | 2493 | 1857 | 1885 | 1943 | 2093 | 2262 | 2364 | 2430 | 2503 | 2647 | 2681 | 2681 |
Кыргыз ССР | 864 | 1002 | 1458 | 1740 | 2066 | 2652 | 2933 | 3145 | 3523 | 4143 | 4291 | 4422 |
Таджик ССР | 1034 | 1032 | 1484 | 1532 | 1981 | 2579 | 2900 | 3194 | 3806 | 4807 | 5112 | 5358 |
Армян ССР | 1000 | 881 | 1282 | 1354 | 1763 | 2194 | 2492 | 2672 | 3037 | 3412 | 3283 | 3376 |
Туркмен ССР | 1042 | 998 | 1252 | 1211 | 1516 | 1914 | 2159 | 2364 | 2765 | 3361 | 3534 | 3576 |
Эст ССР | 954 | 1117 | 1052 | 1101 | 1197 | 1285 | 1356 | 1405 | 1465 | 1556 | 1573 | 1582 |
ССРС | 156297 | 147028 | 190678 | 179274 | 208827 | 231868 | 241720 | 248626 | 262085 | 281689 | 286717 | 289943 |
This article uses material from the Wikipedia Коми article Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мӧдтор кӧ абу индӧма, контентыскӧд позьӧ тӧдмасьны CC BY-SA 4.0 лицензия серти. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Коми (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.