ವಾತಾಪಿ

ವಾತಾಪಿ ಕದನವು 642 ರಲ್ಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯರ ರಾಜಧಾನಿ ವಾತಾಪಿ ಸಮೀಪ (ಇಂದಿನ ಬಾದಾಮಿ) ಪಲ್ಲವರು ಮತ್ತು ಚಾಲುಕ್ಯರ ನಡುವೆ ನಡೆದ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಕದನ. ಈ ಯುದ್ದವು ಚಾಲುಕ್ಯರ ದೊರೆ ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಕೇಶಿಯ...

ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವುದು ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಧಾನ ಅಂಶ. ಕರ್ಣಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಹಂಸಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿರುವ ‘ವಾತಾಪಿ ಗಣಪತಿಂ ಭಜೇ’ ಕೃತಿಯನ್ನು ಅರಿಯದವರೇ ಇಲ್ಲ. ಅಂತಹ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಮಹಾನ್ ಕೃತಿಗಳ ಕರ್ತಾರರಾದವರು...

ಪ್ರಥಮ ದೊರೆ ಜಯಸಿಂಹ ಎಂದೂ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪುಲಿಕೇಶಿ ತನ್ನ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಆಗಿನ ಕಾಲದ ವಾತಾಪಿ (ಈಗ ಬಾದಾಮಿ, ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದೆ) ನಗರವನ್ನು ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿದ. ಆತನ ಮಕ್ಕಳು...

ಅಂತಹ ಮಹತ್ವದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಾದಾಮಿ (ವಾತಾಪಿ). ಈ ಲೇಖನವು ಚಾಲುಕ್ಯರ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿದ್ದ ಬಾದಾಮಿ ಸ್ಥಳದ ಬಗ್ಗೆ. ಗುಡ್ಡದ ಬದಿಯನ್ನು ಕೊರೆದು...

ಇದು ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಭಾಗವಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಬಾದಾಮಿಯ ಮೂಲ ಹೆಸರು ವಾತಾಪಿ. ೬ ರಿಂದ ೮ ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಬಾದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು....

ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯಗಳ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಆಳಿದನು. ಪುಲಕೇಶಿನ ವಾತಾಪಿ ನಗರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಸಾರ್ವಭೌಮ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲು ಅಶ್ವಮೇಧ...

ಪ್ರಮುಖ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು 6 ನೇ ಶತಮಾನದ್ದಾಗಿವೆ. ಬಾದಾಮಿಯನ್ನು ಹಿಂದೆ ವಾತಾಪಿ ಬಾದಾಮಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಇದು 6 ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ 8 ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಕರ್ನಾಟಕದ...

ತಿರುಮಲೇಶ" ಎಂಬ ಹಾಡಿನಿಂದ. ಯಾವುದೇ ಗಣೇಶನ ಹಬ್ಬ ಬಂದರೆ ಘಂಟಸಾಲ ಹಾಡಿರುವ ಹಂಸದ್ವನಿ ರಾಗದ “ವಾತಾಪಿ ಗಣಪತಿಂ ಭಜೇಹಂ” ಇರಲೇಬೇಕು. ತಿರುಪತಿಗೆ ಹೋದರೆ ಏಳೇಳು ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲೂ ಹೋದ ಹೋದೆಡೆಗಳಲ್ಲೆಲ್ಲಾ...

ಶಂಕರಗಣ, ಕೃಷ್ಣರಾಜ, ಮತ್ತು ಬುದ್ಧರಾಜ. ೭ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಕಲಚೂರಿಗಳು ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ವಾತಾಪಿ ಚಾಳುಕ್ಯರಿಗೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ಒಂದು ಸಿದ್ಧಾಂತವು ತ್ರಿಪುರಿ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣಿಯ ನಂತರದ ಕಲಚೂರಿ...

ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಶ್ರೀಪುರುಷ ಮುತ್ತರಸನ ಆಳ್ವಿಕೆಯು ಕಂಚಿಯ ಪಲ್ಲವರು, ಪಾಂಡ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಹಾಗು, ನಂತರ ವಾತಾಪಿ ಚಾಲುಕ್ಯರನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಿದ ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರೊಂದಿಗಿನ ಸಂಘರ್ಷಗಳಿಂದ ತುಂಬಿತ್ತು. ಪಲ್ಲವ...

ಲೋಪಾಮುದ್ರೆ ಎಂಬ ಕನ್ನಿಕೆಯನ್ನು ಸೃಜಿಸಿ ಮದುವೆಯಾದ. ಇವನ ಮಗ ದೃಢಸ್ಯು ಅಥವಾ ಇಧ್ಮವಾಹ. ಇಲ್ವಲ ವಾತಾಪಿ ಎಂಬ ದೈತ್ಯರನ್ನು ಕೊಂದದ್ದು, ಇಂದ್ರಪದವಿ ದೊರಕಿತೆಂಬ ಕಾರಣದಿಂದ ಮತಾಂಧನಾಗಿ ಋಷಿಗಳಿಂದ...

ನಡೆಸುತ್ತ, ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರ್ ಪ್ರಕಾಶ್ ಸಾರಂಗ್ ಅವರ ಬಳಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ವಾತಾಪಿ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಬಾಕ್ಸರ್ ಮತ್ತು ಹಳ್ಳಿಯ ನಾಯಕ ಕರ್ಣನೊಂದಿಗೆ ಸ್ನೇಹ ಬೆಳೆಸುತ್ತಾನೆ. ಕರ್ಣ...

ಚಿಲುಮೆ, ಪರಿಷತ್ತಿನ ಲಾವಣ, ಗೆಲುವು-ಗುರಾಣಿ ಮುಂತಾದವುಗಳು ಹೊಯಿಸಳರು ಮಗು, ಪ್ರಸಾದ, ವಾತಾಪಿ, ಚಂದ್ರಹಾಸ, ಅಗಲಿದ ಮಗಳು, ಮಳ್ಳ ಎಂಬ ೫ ನಾಟಕಗಳನ್ನೂ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜಗತ್ತಿನ...

ಕೊನೆಗೊಂಡಿತ್ತು. ವಿಜಯದ ಬಳಿಕ ನರಸಿಂಹವರ್ಮನು ಧನಸಂಪತ್ತನ್ನೂ ಮತ್ತು ಬಾದಾಮಿ ಅರಸರ ಪ್ರೀತಿಯ ವಾತಾಪಿ ಗಣಪತಿಯ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ದು, ತನ್ನ ನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು. ಹೀಗೆ ಬಾದಾಮಿ ಪಲ್ಲವರ...

ದೇವಸ್ಥಾನ ಅಣ್ಣಿಗೇರಿಯ ಬಸಪ್ಪ ದೇವಸ್ಥಾನ ಬಾದಾಮಿ ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಹಿಂದೆ ವಾತಾಪಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಬಾದಾಮಿಯು ಚಾಲುಕ್ಯರ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು. ಈ ತಾಣವು ಹಲವಾರು...

ಇದು ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ತಾಲೂಕು ಕೇಂದ್ರ. ಬಾದಾಮಿಯನ್ನು ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವಾತಾಪಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದು ೬ ರಿಂದ ೮ ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಬಹುಭಾಗವನ್ನು...

ದಂಭದಮನ ಗುರುತೇಜ ಅಂಧಕಮೋಕ್ಷ ಘೋರಮಾರಕ ವೀರಕಲ್ಕುಡ ಕಾಯಕಲ್ಪ ಗಂಗಾವತರಣ. ಭುವನಭಾಗ್ಯ ವಾತಾಪಿ ಜೀರ್ಣೋಭವ ವಂಶವಾಹಿನಿ ಚಂದ್ರಮತಿ ಸ್ವಯಂವರ ಪಾದುರ ಪ್ರದಾನ ಶ್ರೀ ಭಗವತಿ ಭಕ್ತಿ ಗೀತೆಗಳು...

ಶಬ್ಧ ಚಿಂತಾಮಣಿ ಪುಸ್ತಕಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ ಯಾವುದೇ ತೆಲುಗು ವ್ಯಾಕರಣ ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಟವಾಗಿಲ್ಲ. ವಾತಾಪಿ ಆಡಳಿತಗಾರನಾದ (ಕರ್ನಾಟಕ ಬಾದಾಮಿ) ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜವಂಶದ ಪುಲಕೇಸಿನ್ II (609-642), ವೆಂಗಿ...

ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣಬಹುದು. ಬಾದಾಮಿ: ಬಾದಾಮಿ ಇತಿಹಾಸ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಪ್ರಾಚೀನ ಸ್ಥಳ. ಇದಕ್ಕೆ ವಾತಾಪಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿತ್ತು. 6ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ 8ನೇ ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕರುನಾಡನ್ನಾಳಿದ ಹೆಮ್ಮೆಯ...

(ಚೌಪದಿ- ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ. ಮಾಯಾಮಾಳವಗೌಳ- ಆದಿತಾಳ.) ವಿನಾಯಕನ ಕುರಿತಾಗಿ ಭಜರೇ ಶ್ರೀ ವಾತಾಪಿ ಗಣಪತಿಂ (ಹಂಸಧ್ವನಿ- ಆದಿತಾಳ ) ಭಜರೇ ಶ್ರೀ ವಿಘ್ನರಾಜಂ (ನಾಟಿಕುರಂಜಿ- ಛಾಪುತಾಳ ) ಶ್ರೀ...