ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ

ಚಿತ್ತವೃತ್ತಿನಿರೋಧವೆಂದು ವಿವರಿಸಿ ಯೋಗಸೂತ್ರ ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಧನರೂಪವಾಗಿ ಯಮ, ನಿಯಮ , ಆಸನ , ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ , ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ , ಧ್ಯಾನ , ಧಾರಣ , ಸಮಾಧಿ ಎಂಬ ಎಂಟು ಅಂಗಗಳನ್ನು ಎರಡನೆಯ ಅಧ್ಯಾಯವಾದ ಸಾಧನಪಾದದಲ್ಲಿ...

ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಅಷ್ಟಾಂಗ ಯೋಗವೆಂತಲೂ ಹೆಸರು. ಯಮ, ನಿಯಮ, ಆಸನ, ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ, ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ, ಧಾರಣ, ಧ್ಯಾನ, ಸಮಾಧಿ -ಇವುಗಳನ್ನು ಅಷ್ಟಾಂಗಗಳೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. तत्र प्रत्ययैकतानता...

ಅಷ್ಟಾಂಗ ಸೋಪಾನಗಳು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.೧) ಯಮ ೨) ನಿಯಮ ೩) ಆಸನ ೪) ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ ೫) ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ ೬) ಧಾರಣಾ ೭) ಧ್ಯಾನ ೮) ಸಮಾಧಿ ಯೋಗ ದರ್ಶನ2 ಅಥವಾ ರಾಜಯೋಗ-ಯೋಗ- ಪಾತಂಜಲ ಯೋಗ (ಪತಂಜಲ...

ಮಹರ್ಷಿಗಳು ಯೋಗ ಎಂದರೆ "ಯೋಗಶ್ಚಿತ್ತ ವೃತ್ತಿ ನಿರೋಧ:" ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಚಿತ್ತವೃತ್ತಿಯನ್ನು ನಿರೋಧಿಸುವುದು ಯೋಗದ ಉದ್ದೇಶ. ಯಮ ನಿಯಮ ಆಸನ ಪ್ರಾಣಯಾಮ ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ ಧಾರಣ ಧ್ಯಾನ ಸಮಾಧಿ...

ನಿಯಮಗಳು (ಸ್ವಂತದ ಆಚಾರವಿಧಿಗಳು), ಆಸನಗಳು (ಭಂಗಿಗಳು), ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ (ಉಸಿರಾಟದ ಕ್ರಿಯೆ), ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ (ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ಹಿಂದೆಸರಿಸುವುದು ಅಥವಾ ನಿರಾಸಕ್ತಿ), ಧಾರಣ (ಏಕಾಗ್ರತೆ), ಧ್ಯಾನ...

ಅಷ್ಟಾಂಗ ಯೋಗವು ಇದರ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಾಧನಾ ಮಾರ್ಗ. ಅವು. ಯಮ, ನಿಯಮ, ಆಸನ, ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ, ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ, ಧಾರಣ, ಧ್ಯಾನ, ಸಮಾಧಿ. ಇದರ ಸಾಧನೆ ಯಿಂದ ಅನೇಕ ಸಿದ್ಧಿ ಗಳು ಸಾಧಕನಿಗೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ...

 ; ಎಂಟನು ವಿಚಾರಿಸಿ - ಅಷ್ಠಾಂಗ ಯೋಗವನ್ನು ಅರಿತು (ಯಮ,ನಿಯಮ, ಆಸನ, ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ, ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ, ಧ್ಯಾನ,ಧಾರಣ, ಸಮಾಧಿ) ; ಮುಂದುವರಿದು ಒಂಭತ್ತರಲಿ - ನವ ವಿಧ ಭಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ (ಶ್ರವಣ...

ಕಂಠಪಾಠಮಾಡಿದ್ದಾದರೆ ಸೂತ್ರಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಅಷ್ಟು ಕಷ್ಟವಿಲ್ಲದಂತೆ ಗ್ರಹಿಸಬಹುದು. ಪಾಣಿನಿಯ ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ ವಿಧಾನ, ಮುಂದಿನ ಸೂತ್ರಗಳಿಗೆ ಹಿಂದು ಹಿಂದಿನ ಸೂತ್ರಗಳಿಂದ ಪದಗಳನ್ನು ಅನುವರ್ತನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು...

ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರದ, 'ಅಷ್ಟಾಂಗ ಯೋಗ'ದ ವಿಭಾಗಗಳಾದ, ೧. ಯಮ, ೨. ನಿಯಮ, ೩. ಆಸನ, ೪. ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ, ೫. ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ, ೬. ಧಾರಣ, ೭. ಧ್ಯಾನ, ೮.ಸಮಾಧಿ,ಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಲಾಗು ತ್ತಿತ್ತು. ಇಂತಹ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ...

ನಿಯಂತ್ರಣ ಅಥವಾ ನಿಲ್ಲಿಸುವಿಕೆ. ಜೀವ ಶಕ್ತಿಯ ನಿಯಂತ್ರಣವೆಂದೂ ಸಹಾ ಅರ್ಥೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ ("ಆಮೂರ್ತವಾಗಿರುವಿಕೆ"): ಬಾಹ್ಯ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ದೂರವಿಡುವಿಕೆ. ಧಾರಣ...

ಲಿಂಗಮ್ಮಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ಮಾಡಿಸುತ್ತಾರೆ ಕೂಡ. ದೃಷ್ಟಿಯೋಗ ಎನ್ನುವುದು ಯೋಗದ ಐದನೇ ಅಂಗ 'ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ' ಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದಾಗಿದ್ದು ಇಂದ್ರೀಯ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆಯುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಹಾಗು...

ನಲ್ಲಿ.: ಬಾಬಾ ರಾಮ್‌ದೇವ್ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿನ ’ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ’ ಮತ್ತು ’ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ’(ನಿಶ್ಚಿತ ಆಹಾರ)ದ ಅಭ್ಯಾಸವು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಭಾಗವಾಗಿಹೋಗಿದೆ. ವಿಶ್ವವಿಖ್ಯಾತ...

೮.ಅದ್ವೈತಾನಂದ. ೬. ಅಷ್ಟಾಂಗ ಯೋಗ :- ೧.ಯಮ, ೨.ನಿಯಮ, ೩.ಆಸನ, ೪.ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ, ೫.ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ, ೬.ಧ್ಯಾನ, ೭.ಧಾರಣ, ೮.ಸಮಾಧಿ. ೭. ಅಷ್ಟ ದಿಗ್ಗಜಗಳು :- ೧.ಐರಾವತ, ೨.ಪುಂಡರೀಕ, ೩...

ಗ್ರಂಥ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ ಸೂತ್ರಗಳು...