سەدەی ١٨ (ز)

سەدەی ١٧ تا نیوەی یەکەمی سەدەی نۆزدەهەم، لە ڕووی کولتووری و سیاسی و ئابوورییەوە گۆڕانکاری لەم کیشوەرەدا ڕوویدا. شۆڕشی پیشەسازی کە لە کۆتایی سەدەی ١٨ لە...

ئەمەی خوارەوە لیستێکی سەدە و ھەزارەکانە....

(٤٠٠–٣٠٠)پ. ز چینییەکان دروستکردنی کۆلارەیان دۆزییەوە کە جۆرێکە لەجۆرەکانی فڕۆکەی چارۆگەدار، پاش ماوەیەک ئەم کۆلارانە بەکارھاتن بۆ ھەڵگرتنی مرۆڤ. لە سەدەی سێیەمی...

باشووری وڵاتی شام مێژونووسی یۆنانی ھێرۆدۆت بووە لە دانراوەکانیدا لە سەدەی ٥ پ. ز، و ھیرۆدۆت ناوی فەلەستینی بەکارھێناوە وەک زاراوەیەکی جوگرافی و ئاماژەی...

شاری سێئولی داگیرکرد بەسەر کردایەتی پاشا گوان گای تۆ دواتر شیلا لە ساڵی ٥٥١ ز شاری سێئولی داگیر کرد کە ناوەکەی گۆڕی بە ھان یانگ. لە سەردەمی شانشینی گۆریۆش...

ماھ شەرەف خانم بووە و نازناوی مەستوورە بووە. دەوروبەری ساڵی ١٢٢٠ ک. م (١٨٠٤ ز) لە بنەماڵەی قادرییەکانی سنەدا، کە ئەوسا زۆر لای والییەکان بەقەدر بوون، لە...

ئەدەبیەکان و بزاڤە ھونەریەکان لە سەدەکانی پێش زایین تا کۆتایی سەدەی ١٨ زایینی. ڕێبازی کالسیزم لە سەدەی حەڤدەم لە فەرەنسا سەری هەڵداوە، تەنیا ئەدەبی کۆنی بە ئەدەبێکی...

مەملەکەتی گۆتییەکان (٨ سەدە پێش‌زایین)، ناوی خانەقین وەکوو (ئاوارتیوم) ھاتووە. لە کاتی تێپەربوونی ئەسکەندی گەورە بەو ناوچەیەدا (٣ سەدە پ. ز) ناوی وەکوو (ئارتیمیتا)...

هەروەها پایتەختی ویلایەتی لقەکەی ئادیابینە لە نێوان ناوەڕاستی سەدەی دووەمی پێش زایین و سەرەتای سەدەی دووەمی زایینی.لە سەدەکانی ناویندا شارەکە لەلایەن ئیمپراتۆریەتی...

٣٤٣ پ.ز. ئەرەستوو تەمەنی منداڵبوو کە باوکی لە دەستدا، دوا بە دوای مردنی باوکی یەکێک بووە لە ئەندامانی کۆمەڵەی ئەسکیبیادسی پزیشکی، لە تەمەنی (١٨) ساڵیدا...

کیوی، هەروەها کۆکردنەوەی بەرووبوومی دارەکان بووە. لە نێوان ساڵانی ١٠٧٠ پ.ز تا ٣٠٠ ز شانشینی کوش لە باکووری سودان سەری هەڵدا کە پایتەخەتەکەیان لەسەرەتای دروستبوونیەوە...

پاشای مەقدوونیا، ئەو کاتە سوپای فارس شکان لە ساڵی ٣٣١پ. ز، لە دوای مردنی ئەسکەندەری گەورە ساڵی ٣٢٣پ. ز ناوچەی ئەنادۆڵ بوو بە مەیدانی شەڕ و کوشتار لە زنجیرەی...

ڕووبەڕووبونەوەیەش لە شەڕی عەین جالوتدا بوو، دواتر و لە سەردەمی سوڵتان بێبرس (١٢٦٠-١٢٧٧)ز و سوڵتانەکانی پاش ئەو، مەمالیکەکان ھەوڵەکانیان کۆکردەوە لە دژی میرنشینە خاچھەڵگرەکانی...

وڵاتی چین زۆرترین ڕێژەی بودی تێدایە کە دەگاتە زیاتر لە ٢٤٤ ملیۆن کەس و لەسەدا ١٨.٢٢ی دانیشتووانەکەی پێک دێنێت و تایلەند بە پلەی دووەم کە ڕێژەکەی دەگاتە ٥٥...

کچانی تازە پێگەیشتوو کە ئەرکی شەرعییان دەکەوێتە سەر، جێژنی تایبەت دەگرن. کچی ١٨ ساڵان بە لاو دادەنرێت. ئایینی زەردەشتی بە ئاشکرا یەکسانی ژن و پیاوی ڕاگەیاندووە...

نەتەوەی مایایە کە لە ڕەگەزی ھیندی سووری ئەمریکان، کە لە نێوان ساڵانی (٢٠٠٠پ. ز) تا (١٥٢٠ز) خاوەنی شارستانیەتیێکی زۆرمەزن بوون. وە دۆزێنەوەی ھەردووکیشوەری...

کۆمیکس» ھەموو ٢-٣ مانگدا. لە ناوەڕاستی ھەشتاکانی سەدەی بیستەم بۆ ناوەڕاستی نەوەکانی ھەمان سەدە ڕۆڵی ئەو سەدەیە دەگێڕێ کە بڵاوکراوەی گۆڤارەکە لە پێشەنگا بووە...

ئیسلام بریتی بوون لە: ئەبو عیسا ئەلوەرەق, زانای سەدەی نۆیەم و ڕەخنەگری ئیسلام. ئیبن ئەلراوەندی, بێدینێکی سەدەی نۆیەم، کە ئیسلامی ڕەتکردەوە و ڕەخنەی لە ئایین...

دەگەڕێتەوە بۆ رۆژگاری بیزەنتیەکانەوە و پێشتر سەر بە شاری کیەس بووە.‌ ساڵی ٢٠٢ پ. ز. کاتێک شا پروسای یەکەم بوو بە شای مەملەکەتی بیتینیا، بنیاتی ئەم شارەی داناوە...

بۆ ساڵانی (١٧٣٠ بۆ ١٧٤٠ ز). ھەروەھا فەڕەنسیەکانیش لە ساڵانی سەدەی سێزدە لە ئیتاڵیەکانیان وەرگرتە (bróntion). پێشتریش لە لە سەدەی یازدە لە لایەن بەیزەنتیەکانەوە...