سەدەی شەشەم (پ.ز)
ئاکامەکانی گەڕان بۆ «سەدەی شەشەم (پ.ز)» - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد
- ئەمەی خوارەوە لیستێکی سەدە و ھەزارەکانە....
چوارەم‌و شەشەمی پ، ز. یشدا ژیاری ئیغریقی دامەزرا، لەسەدەی سێیەمی پ، ز. یشدا ژیاری ڕۆمانی لەنیمچەدوورگەی ئیتالیا دەرکەوت‌و تاسەدەی دووەمی پ، ز. مایەوەو...
گاوتاما بوودا (پۆلی فەیلەسووفانی سەدەی ٦ەمی پ.ز)یان ئاگاپێدراوە. کاتی لەدایکبوون و مردنی ڕوون نییە بەڵام مێژوونووسان سەدەی شەشەم یان پێنجەمی پێش زایین بە کاتی ژیانی دەزانن. ناوی ئەم بودایە سیدارتایە...- شارستانیەتی بابل (پۆلی ویلایەت و ناوچە ھەڵوەشێنراوەکانی سەدەی شەشەمی پێش زایین)٦ پ.ز و ١٨ پ.ز سەری ھەلدابوو. وە خەریکی کشتوکاڵ کردنبوون لە بری دروستکردن و بەرھەمھێنان. ولاتی بابل لەسەر دەستی حەمۆڕابی دروستکراوە لە سالی ١٧٦٣ پ.ز. وە...
پەرستگای ئارتیمیس (پۆلی نژیاروانیی سەدەی ٦ەمەمی پ.ز)سەرسوڕھێنەرەکانی جیھان، لە شاری ئەفسوسی یۆنانی کۆندایە. یۆنانییەکان لە سەدەی شەشەمی پێش زاییندا دروستیان کردووە و دەڵێن ٢٢٠ ساڵ خەریکی دروستکردنی بوون. درێژایی...- شارستانیەتی ئیلام (پۆلی ویلایەت و ناوچە ھەڵوەشێنراوەکانی سەدەی شەشەمی پێش زایین)ناوەڕاست: نزیکەی ١٥٠٠ پ.ز بۆ ١١٠٠ پ.ز (بنەماڵەی ئەنزان تا هێرشی بابلییەکان بۆ شۆش) ئیلام نوێ: نزیکەی ١١٠٠پ.ز بۆ ٥٣٩پ.ز (٥٣٩ٚپ.ز سەرەتای سەردەمی هەخامەنشی)...
ئاناکسیمینیس (پۆلی فەیلەسووفانی سەدەی ٦ەمی پ.ز)فەیلەسووفێکی یۆنانی کۆن بوو. ھی سەردەمی پێش سوقرات، کە لە نیوەی دووەمی سەدەی شەشەمی پێش زاییندا چالاک بووە. لە کارەکانی ھیچ نەماوە و، بەم بۆنەوە وردەکارییەکان...
ھەڵداوە، بۆ وێنە دەتوانین ئاماژە بە تیانۆ، فەیلەسووف و بیرکاری یۆنانی لە سەدەی شەشەمی پێش زایین بکەین. لە نێو سپارتاکاندا بارودۆخێکی زۆر جیاواز لە ئارادا بوو،...
سوون تزو (پۆلی نووسەرە چینییەکانی سەدەی شەشەمی پێش زایین)سون تزو (لەدایکبووی ٥٥٤ پ. ز - مردووی ٤٩٦ پ. ز) نووسەر و پلاندانەر و جەنەڕاڵی چینی بووە. بە نووسینی کتێبی ھونەری شەڕ بە ناوبانگە کە بە یەکێ لە کتێبە کاریگەرەکانی...
ماد (پۆلی ھەڵوەشێنراوەکانی سەدەی شەشەمی پێش زایین)فرەڤەرتیش (٦٥٥ تا ٦٣٣ی پ.ز.) ٢٢ساڵ درێژەی ھەبووە. کەیخەسرەو یان ھەڤەخشترە (سیاگزار) یان (کەیخەسرەو بە کوردی) (٦٣٣ تا ٥٨٤ی پ. ز.) ٤٩ساڵ درێژەی ھەبووە....
دەریاچەی وان بوونیان هەبوو وەک زمانی شانشینی ئورارتوو لە سەدەی ٩ ی زاینییەوە تا سەدەی شەشەم بوونی هەبووە هاتیان لە دەقە نەریتییەکانی هیتیتاقی کراوەتەوە،...
ئارکیمیدز (پۆلی مردووانی ٢١٢ی پ.ز)لەکاتێکدا سەرنج لەسەر کارەکانی ئەرخەمێدس کە لە لایەن یوتۆشییەسەوە و لە سەدەی شەشەمی پاش زاییندا نووسرا، بۆ یەکەمجار بازنەی خوێندنەوەی کارەکانی فراوانتر کرد...
شارستانیەتیی مایا (پۆلی دامەزرانەکانی ھەزارەی ٢یەمی پ.ز)نەتەوەی مایایە کە لە ڕەگەزی ھیندی سووری ئەمریکان، کە لە نێوان ساڵانی (٢٠٠٠پ. ز) تا (١٥٢٠ز) خاوەنی شارستانیەتیێکی زۆرمەزن بوون. وە دۆزێنەوەی ھەردووکیشوەری...
ڤۆڵفگانگ ئامادیوس مۆتسارت (پۆلی ئاوازدانەرانی کلاسیکی سەدەی ١٨ھەم)بۆ پێشکەشکرانی ڕادیۆ، بە توندی لەگەڵ ئەوەیە کە دەنگی /تس/ بەکاربێت لەجێی /ز/، کەواتە مۆتسارت نەک مۆزارت لاندۆن ١٩٩٠, p. ١٧١ harvnb error: no target: CITEREFلاندۆن١٩٩٠...
کۆنفۆشیۆس (پۆلی نووسەرە چینییەکانی سەدەی شەشەمی پێش زایین)کۆنفۆشیۆس 孔子 لەدایکبوون 孔丘 بەن. ٥٥١ پز Qufu (لوو (ویلایەت)) مەرگ بەن. ٤٧٩ پز (بە تەمەنی ھەڵە: Need valid year, month, day ) Si River (لوو (ویلایەت)) ...
ھەڤەخشترە (پۆلی فەرمانڕەواکانی سەدەی شەشەمی پێش زایین)کەیخەسرەو یان ھەڤەخشترە (بە مادی: Ḫavaxštra، بە یۆنانی: Κυαξάρης (کەیخەسرەو)، بە فەڕەنسی: Cyaxare) بەھێزترین پاشای مادەکان بوو و دەورانی پاشایەتیەکەی ساڵانی...
یۆنیا (پۆلی ویلایەت و ناوچە ھەڵوەشێنراوەکانی سەدەی شەشەمی پێش زایین)یۆنیا (یۆنانی: Ἰωνία یان Ἰωνίη) ناوچەیەکی کۆن بوو لە ناوەڕاستی کنارێنی ڕۆژاواییی ئاناتۆلیا، کە ئەمڕۆ ئەکەوێتە نزیک شاری ئیزمیری تورکیاوە. ناوی ناوچەکە...
پەرستگای سولەیمان (پۆلی ھەڵوەشێنراوەکانی سەدەی شەشەمی پێش زایین)شانشینی یەکگرتووی ئیسرائیل (لە کاتی دروستکردندا) پۆتانە جوگرافییەکان } تەلارسازی Founder سولەیمان تەواوکردن نز. سەدەی ١٠ پێش زایین Destroyed 587 BCE...- دیماراتۆس (پۆلی فەرمانڕەواکانی سەدەی شەشەمی پێش زایین)دیماراتۆس (بە یۆنانی: Δημάρατος) لە ساڵی ٥١٥ تا ٤٩١ پێش زایین ھاوپاشای سپارتا بووە. دوای ئاریستۆنی باوکی بوو بە پاشا. لە ساڵی ٤٩١ دیماراتۆس و ھاوپاشاکەی...
