ئاکامەکانی گەڕان بۆ «سەدەی شەشەم (ز)» - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد
کۆتاییەکانی سەدەی شەشەمی پ. ز. داگیریان کردبوو، دواتر ڕۆمانەکان کەوتنە داگیرکردنی ناوچەکانی دەروبەریان، لەسەرەتاکانی سەدەی چوارەمی پ. ز. دا ھێرشیان بردە... |
ئەمەی خوارەوە لیستێکی سەدە و ھەزارەکانە.... |
جگەرخوێن (پۆلی شاعیرانی سەدەی ٢٠ەم) (Ronak)، ساڵی ١٩٨٠ ز ستۆکھۆڵم دیوانی پێنجەم: زەند ئاڤستا (Zend-Avista)، ساڵی ١٩٨١ ز ستۆکھۆڵم دیوانی شەشەم: شەفەق (Şefeq)، ساڵی ١٩٨٢ ز ستۆکھۆڵم دیوانی حەوتەم:... |
چوارەمو شەشەمی پ، ز. یشدا ژیاری ئیغریقی دامەزرا، لەسەدەی سێیەمی پ، ز. یشدا ژیاری ڕۆمانی لەنیمچەدوورگەی ئیتالیا دەرکەوتو تاسەدەی دووەمی پ، ز. مایەوەو... |
سوون تزو (پۆلی نووسەرە چینییەکانی سەدەی شەشەمی پێش زایین) سون تزو (لەدایکبووی ٥٥٤ پ. ز - مردووی ٤٩٦ پ. ز) نووسەر و پلاندانەر و جەنەڕاڵی چینی بووە. بە نووسینی کتێبی ھونەری شەڕ بە ناوبانگە کە بە یەکێ لە کتێبە کاریگەرەکانی... |
گاوتاما بوودا (پۆلی فەیلەسووفانی سەدەی ٦ەمی پ.ز) یان ئاگاپێدراوە. کاتی لەدایکبوون و مردنی ڕوون نییە بەڵام مێژوونووسان سەدەی شەشەم یان پێنجەمی پێش زایین بە کاتی ژیانی دەزانن. ناوی ئەم بودایە سیدارتایە... |
کڵێسای کاسۆلیکی سوریانی (پۆلی دامەزرانەکانی سەدەی ١ەم) ساڵی ١٨٢٠ز بەتاڵ بووە ئیگناتیۆس پیتەری حەوتەم جاروا (١٨٢٠-١٨٥١) تا ساڵی ١٨٥٣ ز بەتاڵ بووە ئیگناتیۆس ئەنتۆنیۆسی یەکەم (١٨٥٣-١٨٦٤) تا ساڵی ١٨٦٦ز بەتاڵ بووە... |
مەرقۆس (پۆلی لەدایکبووانی سەدەی ١ەم) سیریل شەشەمدا تەرمی ئەویان وەرگرتەوە بەیانی چوارشەممە ٢٦ی حوزەیرانی ١٩٦٨ نوێژێک لە قوربانگای کاتدرایی مەرقۆس بەڕێوەچوو و لە کۆتایدا پاپا سیریلی شەشەم ڕوفاتی... |
موڕابیتەکان (بە ئەمازیغی: ⵉⵎⵕⴰⴱⵜⴻⵏ) وڵاتێکی ئیسلامییە کە لە ماوەی سەدەی پێنجەم و شەشەمی کۆچی لە ناوچەی مەغریب سەریھەڵداوە. لە بزووتنەوەیەکی داکۆکیکاری چاکسازیخوازی... |
بە خێرایی بوونە قوربانی کوشتار و لەناوبردن و بزووتنەوەکەش لە کۆتایی سەدەی شەشەمی پاش زایین نەما. ئیسلام لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاستدا بڵاوبووەوە و ھەر لە سەرەتای... |
شارستانیەتیی مایا (پۆلی دامەزرانەکانی ھەزارەی ٢یەمی پ.ز) نەتەوەی مایایە کە لە ڕەگەزی ھیندی سووری ئەمریکان، کە لە نێوان ساڵانی (٢٠٠٠پ. ز) تا (١٥٢٠ز) خاوەنی شارستانیەتیێکی زۆرمەزن بوون. وە دۆزێنەوەی ھەردووکیشوەری... |
ناو فارسەکان بڵاو بووەوە و لە سەدەی شەشەمی پێش زایین بوو بە ئایینێکی سەرەکی لە ناوچەکەدا و تا سەرھەڵدانی ئیسلام لە سەدەی حەوتەمی زایینیدا ئایینێکی گرنگ... |
گەشەسەندنی زۆری بەخۆوە بینی بەجۆرێک لە سەدەی یەکەمی بەر لە زایین ژمارەی دانیشتووانی پتر لە ٣٠٠٠٠ کەس بووە. لە ساڵی ١٦٨ی پ. ز. پەیڕەوی سیستەمی پاشایەتیی دیموکراتییان... |
شاعیری گەورەی ئێران و فەیلەسوفی ڕۆژھەڵات لە کۆتایییەکانی سەدەی پێنجەم و سەرەتاکانی سەدەی شەشەمە. تەرزی بەیانی مەسلەک و فەلسەفەی ئەو کاریگەری زۆری لەسەر... |
سوێد (پۆلی ویلایەتەکان و مەڵبەندەکان، دامەزرانی سەدەی ١٢یەم) چادرگای ڕاوکەران کە چەکی سادەی بەردینیان بەکار ھێناوە. سوێدیەکان لە ٤٠٠٠ پ. ز کشتوکاڵ و بەخێوکردنی ئاژەڵیان زانیوە، جگە لە درووستکردنی کێڵ بۆ سەر گۆڕەکان... |
ماد (پۆلی ھەڵوەشێنراوەکانی سەدەی شەشەمی پێش زایین) (٦٣٣ تا ٥٨٤ی پ. ز.) ٤٩ساڵ درێژەی ھەبووە. ئەژیدەھاک (ئاستیاگ) (٥٨٤ تا ٥٥٠ی پ. ز.) ٣٤ساڵ درێژەی ھەبووە. نزیکەی ٧٠٠ ساڵ پێش لە زایین لە نێو مادەکاندا کەسایەتییەک... |
(پیتی د)، ٩٦٦ لاپەڕە، ٢٠١٩ فەرھەنگی زارەکیی موکریان - بەرگی ھەشتەم (پیتی ڕ، ز، ژ)، ٨٦١ لاپەڕە، ٢٠١٩ فەرھەنگی زارەکیی موکریان - بەرگی نۆهەم (پیتی س)، ٧٩٥... |
ھۆزەکانی غەزوی بیست و سێیەم کە لقێکی تورکەکانن، ئەم ھۆزانە لەنیوەی دووەمی سەدەی شەشەمی زاینیەوە دەستیان کرد زنجیرەیەک کۆچگردن بۆ خاکەکانی ئەنادۆڵ بە ھۆکاری... |
هێزی شاسمایل دژمنایهتی ئهو دوو دهوڵهته درێژهی كیشا، تا لهساڵی ١٦٣٩ ز، پهیمانی (زههاو) دابهشكردنی كوردستان لهنێوان ئهو دوو بێگانهدا مۆر كرا... |
بادەشتەرات (پۆلی فەرمانڕەواکانی سەدەی شەشەمی پێش زایین) بادەشتەرات (بە ئینگلیزی Bodashtart نزیکەی ٥٢٥ بوو ٥١٥ پ. ز) پاشایەکی ئیمپراتۆرییەتیی ھەخامەنشی بوو لە فینیقیا کە فەرمانڕەوایی شاری سیدۆنی دەکرد. ناوی... |