ئاکامەکانی گەڕان بۆ «سەدەی بیست و چوارەم (پ.ز)» - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد
ئەمەی خوارەوە لیستێکی سەدە و ھەزارەکانە.... |
سوێد (پۆلی ویلایەتەکان و مەڵبەندەکان، دامەزرانی سەدەی ١٢یەم) بەکار ھێناوە. سوێدیەکان لە ٤٠٠٠ پ. ز کشتوکاڵ و بەخێوکردنی ئاژەڵیان زانیوە، جگە لە درووستکردنی کێڵ بۆ سەر گۆڕەکان وگڵکاری و نەخشەکاری کە ھەموو ئەمانە لە کیشوەری... |
سەڵماس (بەشی سەدەی بیست) و لەنیوەی سەدەی نۆی پێش زایینی حکوم دەکرا لەلایەن (ئاسو) و (ئوپو)، (ئاسو) حوکمی کرد بۆ ماوەیەکی درێژ، لە ساڵی(٨٥٦پ. ز) دا (ئاسو) بە خۆی و کوڕەکانی و براکانی... |
لیۆنارد ئۆیلەر (پۆلی ئەندامانی ئەکادێمیای ئەمریکیی ھونەر و زانست) (سەدەی سێ و دووی پ.ز) ڕێ خۆشکەربوو بۆ دۆزینەوەی ڕێگای پۆتانەکان وە لە ناوەڕاستی سەدەی حەڤدەیەمدا ڕێگای پۆتانەکان چەندین قۆناغی گرنگی بەردەوام و ڕێک و پیێکی... |
پێترا (پۆلی ئەو وتارانەی داڕێژە hotnote بەکاردەبەن و ئامانج دەخەنە سەر پەڕەیەک کە بوونی نیە) گەشەسەندنی زۆری بەخۆوە بینی بەجۆرێک لە سەدەی یەکەمی بەر لە زایین ژمارەی دانیشتووانی پتر لە ٣٠٠٠٠ کەس بووە. لە ساڵی ١٦٨ی پ. ز. پەیڕەوی سیستەمی پاشایەتیی دیموکراتییان... |
ورمێ (پۆلی وێبگەی فەرمی لە ویکیدراوە و ویکیپیدیا جیاوازە) دەسەڵاتی ئورارتوو و لە ساڵی(٧١٤)پ. ز و ناوچەکەش کەوتە دەست ئاشوورییەکان. سادقی کوڕی عەلی یەکێک لە کارمەندانی عەزد دەولەی دەیلمی ورمێی داگیرکرد و چەندین قەڵای... |
قەزای شارباژێڕ (بەشی ئاو و ھەوا) ناوچەکە بووە. لەکاتێکدا لە نووسینە مێخییەکانی سەردەمی ئاشوری نوێ لە سەدەی نۆیەمی پ.ز. لوتکەکانی چیای ئەزمڕ-گۆیژە بە ناوی چیای (ئازیڕو) ناوی تۆمارکراوە.... |
سێیەم وڵات لە سەدەی بیست و یەکەمدا کە لە یاری کۆتایی پاڵەوانێتی ئەوروپادا لەسەر خاکی خۆی یاری کۆتایی بدۆڕێنێت دوای پورتوگال لە ساڵی ٢٠٠٤ و فەرەنسا لە ساڵی... |
خەتەنەکردنی کچان (پۆلی توند و تیژی دژی ژنان لە ئاسیا) ٢٠ پ. ز- ٥٠ ز)، گوتی: «کوڕە میسڕییەکان لەگەڵ کچانی گەنج دەست بە خۆشەویستی دەکەن ئەو کوڕ و کچە گەنجانە دەتوانن ھاوسەرگیری بکەن کە خەتەنەکراون و کوڕان... |
شێخ حەسەنی گڵەزەردە (بەشی فەرمایشت و ئامۆژگاریەکانی شێخ حەسەنی گلەزەردە [٣٧] :) (١١٨٥ ک - ١٧٧١ ز) لە تەمەنی (٩٩) ساڵیدا) یاخود لە ساڵی (١١٧٥ ک - ١٧٦١ز) لە دێی (گڵەزەرد) لە سنووری قەرەداغدا کۆچی دوایی کردووە سەرەتای زانست و زانیاری شێخ... |