سەدەی بیستەم (پ.ز)

ئەمەی خوارەوە لیستێکی سەدە و ھەزارەکانە....

کاتەی کە ڕەخنەگرانی سەدەی نۆزدەھەم لەو ڕایەدابوون کە ھۆمیرۆس ھەر نەبووە و دوو داستانەکانیشی دانەناون . کەچی ھەموو ڕەخنەگرانی سەدەی بیستەم ھاتوونەتە سەر ئەو...

(٤٠٠–٣٠٠)پ. ز چینییەکان دروستکردنی کۆلارەیان دۆزییەوە کە جۆرێکە لەجۆرەکانی فڕۆکەی چارۆگەدار، پاش ماوەیەک ئەم کۆلارانە بەکارھاتن بۆ ھەڵگرتنی مرۆڤ. لە سەدەی سێیەمی...

سەردەمی بەردینی نوێدا (١٠٠٠٠ – ٥٠٠٠پ. ز) کۆمەڵگەی کشتوکاڵی جێگیری تیادامەزراوە، و لە سەردەمی مسیندا (٥٠٠٠ – ٣٠٠٠ پ. ز) ئامڕازی مسی و بەردی دۆزراوەتەوە لە...

٩٢٨ پ. ز مەلیک سولەیمان پەیکەرێکی بنیاتنا لە قودس و لە ساڵی ٩٢٨ پ. ز دەوڵەتی بەنی ئیسرائیل دابەشبوو بۆ شانشینی ئیسرائیل و یەھودا، ولە ساڵی ٧٢١ پ. ز ئاشووریەکان...

ساڵی ١٩٥٦ بوون بە ٧٥ ملیۆن کەس لە ساڵی ٢٠٠٩دا. بەڵام لە ساڵانی سەرەتایی سەدەی بیستەم ڕێژەی زاوزێی خەڵکی ئێران دابەزی. بەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٤ ژمارەی دانیشتووانی...

ناوچەکانی وەرگرتەوە. بەدرێژایی سەدەی بیستەم، کورد لە عێراق ھەوڵی بەدەستھێنانی ئۆتۆنۆمی و سەربەخۆیدەدا. حکومەتەکانی پێشووی سەدەی بیستەمی عێراق بەتایبەت لەسەردەمی...

چادرگای ڕاوکەران کە چەکی سادەی بەردینیان بەکار ھێناوە. سوێدیەکان لە ٤٠٠٠ پ. ز کشتوکاڵ و بەخێوکردنی ئاژەڵیان زانیوە، جگە لە درووستکردنی کێڵ بۆ سەر گۆڕەکان...

ھیتییەکان بۆ یەکەم جار ئەم ناوچانەیان ئاوەدان کردووەتەوە، لە ساڵەکانی ٢٠٠٠ پ. ز ھیتییەکان دەستیان بە کۆچکردن کرد لە ئەورووپا و ناوەڕاستی ئاسیاوە بۆ بەرزایییەکانی...

ناوی (الأکراد /لاپەڕە ١٧٢) ، کە (مارک سایکس) ئەم ئامارەی بۆ سەرەتای سەدەی بیستەم کردووە. ھەورامان مێژوویەکی زۆر کۆنی ھەیە و جێگای شەڕ و کێشە و کێبەڕکێ...

بڕوایایەی کە یەسووع مێژووییانەی بوونی نەبووە، بەڵام لێکۆڵەرەوان لەسەرەتای سەدەی بیستەمەوە توێژینەوەیان دەکرد لەسەر سەلماندنی ھەبوونی یەسووع مێژووییانە. بەڵام...

گڵێنەی ماری لە نزیک ٤هەزار ساڵ لەمەوپێش بە شێوەی {کوردا}، گەزنەفۆن لە ٤٠١ی پ.ز. بە شێوەی {کاردۆخ/کاردۆ}، سترابۆ لە سەرەتای زایین بە شێوەی {کوردوئێن} و هتد،...

بوو لە شارە گەورەکان و پایتەختی ئەرمینیای گەورەی کۆن بوو. لە سەرەتای سەدەی بیستەمدا بچووککرایەوە بۆ شارۆچکەیەکی بچووک، لە سەردەمی سۆڤیەتدا فراوانبوونی گەورەی...

لەسەر ئەم بنچینەیە، مافەکانی مرۆڤ لە دوا نیوەی سەدەی بیستەمەوە بەشێوەی نوێ و ھۆکاری نوێوە دانرا. لە سەدەی حەڤدەھەمدا، فەیلەسوفێکی ئینگلیز بەناوی جۆن لۆک،...

چادرگای ڕاوکەران کە چەکی سادەی بەردینیان بەکار ھێناوە. سوێدییەکان لە ٤٠٠٠ پ. ز کشتوکاڵ و بەخێوکردنی ئاژەڵیان زانیوە، جگە لە درووستکردنی کێڵ بۆسەر گۆڕەکان...