Đón Tết Nguyên Tiêu khi du lịch Trung Quốc
Tết Nguyên Tiêu (tết Thượng Nguyên, tết Nguyên Tịch, tết Hoa Đăng, tết Trạng Nguyên) là một trong những ngày lễ đầu năm quan trọng của người Trung Quốc nói riêng và người phương Đông nói chung. Tết Nguyên Tiêu diễn ra vào ngày ngày 15 (ngày rằm) tháng giêng Âm lịch, đây cũng là ngày cuối cùng trong dịp tết xuân cổ truyền.
Tết này phần lớn tổ chức tại chùa, vì ngày rằm tháng giêng còn là ngày vía của Phật tổ, nhưng theo sách Trung Hoa, tết Nguyên Tiêu không phải là một ngày lễ Phật. Vậy nguồn gốc của Tết Nguyên Tiêu là từ đâu?
Truyền thuyết thứ nhất kể rằng: “Ngày xửa ngày xưa có một con thiên nga từ trên thiên đình bay xuống hạ giới đã bị một người thợ săn bắn chết. Để trả thù cho con thiên nga, Ngọc Hoàng đã sai một đội quân Thiên đình đúng ngày 15 tháng 1 xuống hỏa thiêu toàn bộ con người và động vật dưới hạ giới. Rất may cho loài người là có một số vị thần trên Thiên đình không đồng ý với quyết định có phần hơi nặng tay của Ngọc Hoàng. Họ đã liều mình xuống hạ giới để hiến kế cho chúng sinh. Thế là vào ngày đó, nhà nhà treo đèn lồng và bắn pháo hoa để trên Thiên đình tưởng rằng nhà cửa của họ đã bị phóng hoả. Nhờ đó mà loài người mới thoát khỏi cảnh diệt vong”.
Theo truyền thuyết khác, ngày lễ này bắt nguồn từ ngày lễ Đuốc Lửa, người dân thời Hán đốt lửa đuổi sâu hại, hi vọng sang năm sẽ có vụ mùa bội thu. Người dân cùng đốt lửa nhảy múa, tới các thời sau phong tục này càng thịnh hành, có khi hàng vạn người tham gia, múa hát đến sáng. Sau này phong tục tuy đã thay đổi, nhưng ngày này vẫn là một trong những ngày lễ lớn tại Trung Quốc.
Lại có thuyết cho rằng: “Vào thời Hán Vũ Đế, có một cô gái trẻ tên là Yuanxiao sống trong cung bị cấm về thăm cha mẹ vào ngày 15 tháng 1 đã có ý định lao xuống giếng để tự vẫn. Cảm động trước tấm lòng hiếu thảo của cô gái, một vị quan cận thần có tên là Dongfang Shuo đã nghĩ ra một kế để giúp cô. Ông tâu với Hán Vũ Đế rằng, ngày 16 tháng 1, Thiên dình sẽ sai Hỏa thần xuống thiêu rụi Kinh thành. Để tránh tai họa đó, mọi người phải treo đèn lồng trước cửa nhà mình và ngoài đường vào ngày 15. Theo lệnh của Hán Vũ Đế, ngày đó mọi nhà đều treo đèn lồng, nhân lúc mọi người đang mải ngắm những chiếc đèn xinh xắn đó, cô gái trẻ đã trốn về nhà thăm cha mẹ mà không hề ai biết”.
Tuy nhiên tất cả những điều kể trên chỉ là truyền thuyết mà đã là truyền thuyết thì không ai có thể chứng minh được có thật hay không? Nhưng phong tục treo đèn lồng và ăn bánh trôi nước thì không phải là truyền thuyết nữa. Nó đã trở thành một nét đặc trưng văn hoá truyền thống từ xưa đến nay của người dân Trung Quốc vào ngày này. Những đèn màu trong ngày tết Nguyên Tiêu, thường làm bằng giấy màu sặc sỡ, với đủ các tạo hình như non nước, các kiến trúc, các nhân vật, hoa cỏ, chim muông… trong đó đèn ngựa bay là có đặc sắc của Trung Quốc nhất. Đèn ngựa bay là một trò chơi đã hơn một nghìn năm lịch sử. Trong đèn này có lắp một bánh xe, khi thắp chiếc nến trong trong đèn, thì nhiệt độ lên cao khiến cho bánh xe quay, qua đó đẩy con ngựa giấy trên bánh xe chạy. Bóng ngựa hiện lên chụp đèn, nhìn từ bên ngoài như thấy ngựa đang phi nược đại, trông rất sống động. Đèn lồng treo ngoài phố còn có kèm theo thơ từ, câu đố, mọi người đi qua có thể đoán câu đố, ai đoán đúng thì lấy đèn xuống. Đây là một loại hình sinh hoạt văn hóa dân gian giàu tính trí tuệ, mọi người đều tham gia với hi vọng một năm mới may mắn. Người Trung Quốc còn ghi những câu ước nguyện của mình vào đèn lồng và thả bay lên trời.
Tết Nguyên Tiêu ăn bánh trôi cũng là một tập tục lớn. Vào khoảng đời nhà Tống (năm 960 công nguyên cho đến năm 1279 công nguyên), khi ăn tết này, trong dân gian bắt đầu thịnh hành một loại thức ăn mới lạ. Nhân bằng các loại hoa quả, bên ngoài lấy bột gạo nếp gói thành từng viên tròn, rồi nấu chín, ăn thơm ngon, ngon miệng… Về sau, phần lớn các khu vực ở miền Bắc Trung Quốc đều gọi loại thức ăn này là “Nguyên Tiêu” còn miền Nam thì gọi là “bánh trôi”.
Trong ngày Tết Nguyên Tiêu, ngoài ngắm đèn lồng, ăn bánh trôi còn có những tập tục và nhiều hoạt động vui chơi giải trí khác như: cúng tế cầu an cầu phước, ngâm thơ, đi cà kheo, múa ương ca và đặc biệt là múa sư tử. Múa sư tử ở Trung Quốc được chia thành 2 phái là “phái Nam” và “phái Bắc”. Ở miền Nam, múa sư tử thường chú trọng về động tác và kĩ xảo, thường là hình thức hai người múa là chính, điệu múa linh hoạt và biến đổi khôn lường. Còn múa sư tử ở miền Bắc lại coi trọng khí thế, trong một đội múa thường là mười mấy người, thậm chí là mấy chục người cùng múa. Khi múa có đệm nhạc mạng đậm đặc sắc dân gian Trung Quốc. Bất kể là người múa hay người xem đều tích cực tham gia, thể hiện sụ náo nhiệt của bầu không khí ngày rằm tháng giêng.
Du khách cảm nhận văn hoá Tết của người Trung Quốc thế nào? Khá phong phú, đặc sắc và có phần cầu kỳ quá phải không? Nhưng nó cho du khách mở mang thêm tầm mắt về mảnh đất và con người Trung Hoa. Nếu du khách đi du lịch Trung Quốc vào ngày Tết Nguyên Tiêu thì hãy hòa mình vào không khí vui tươi của người dân nơi đây và nhớ mua cho mình chiếc lồng đèn làm kỷ niệm nhé!
Bài viết này được cập nhật lần cuối (Last updated): 31-12-2021 22:44:11
Danh mục đăng tin:Ẩm thực Trung Hoa, Văn hoá - Con người,TIN TỨC LIÊN QUAN , Trung Quốc
